Deinde considerandum est de decimis. Et circa hoc quaeruntur quatuor. Primo, utrum
homines teneantur ad solvendas decimas ex necessitate praecepti. Secundo, de quibus
rebus sint decimae dandae. Tertio, quibus debeant dari. Quarto, quibus competat eas
dare. (IIa-IIae q. 87 pr.)
Articulus 1. Zijn de mensen krachtens een gebod noodzakelijk verplicht tienden op te brengen?
Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan
slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website
helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!
Ad primum sic proceditur. Videtur quod homines non teneantur dare decimas ex necessitate
praecepti. Praeceptum enim de solutione decimarum in lege veteri datur, ut patet Levit.
XXVII, omnes decimae terrae, sive de frugibus sive de pomis arborum, domini sunt;
et infra, omnium decimarum ovis et bovis et caprae, quae sub pastoris virga transeunt,
quidquid decimum venerit, sanctificabitur domino. Non autem potest computari hoc inter
praecepta moralia, quia ratio naturalis non magis dictat quod decima pars debeat magis
dari quam nona vel undecima. Ergo vel est praeceptum iudiciale, vel caeremoniale.
Sed sicut supra habitum est, tempore gratiae non obligantur homines neque ad praecepta
caeremonialia neque ad iudicialia veteris legis. Ergo homines nunc non obligantur
ad solutionem decimarum. (IIa-IIae q. 87 a. 1 arg. 1)
Praeterea, illa sola homines observare tenentur tempore gratiae quae a Christo per
apostolos sunt mandata, secundum illud Matth. ult., docentes eos servare omnia quaecumque
mandavi vobis; et Paulus dicit, Act. XX, non enim subterfugi quominus annuntiarem
vobis omne consilium Dei. Sed neque in doctrina Christi neque in doctrina apostolorum
aliquid continetur de solutione decimarum, nam quod dominus de decimis dicit, Matth.
XXIII, haec oportuit facere, ad tempus praeteritum legalis observantiae referendum
videtur; ut dicit Hilarius, super Matth., decimatio illa olerum, quae in praefigurationem
futurorum erat utilis, non debebat omitti. Ergo homines tempore gratiae non tenentur
ad decimarum solutionem. (IIa-IIae q. 87 a. 1 arg. 2)
Praeterea, homines tempore gratiae non magis tenentur ad observantiam legalium quam
ante legem. Sed ante legem non dabantur decimae ex praecepto, sed solum ex voto, legitur
enim Gen. XXVIII quod Iacob vovit votum dicens, si fuerit Deus mecum et custodierit
me in via qua ambulo, etc., cunctorum quae dederis mihi decimas offeram tibi. Ergo
etiam neque tempore gratiae tenentur homines ad decimarum solutionem. (IIa-IIae q. 87 a. 1 arg. 3)
Praeterea, in veteri lege tenebantur homines ad triplices decimas solvendas. Quarum
quasdam solvebant Levitis, dicitur enim Num. XVIII, Levitae decimarum oblatione contenti
erunt, quas in usus eorum et necessaria separavi. Erant quoque et aliae decimae, de
quibus legitur Deut. XIV, decimam partem separabis de cunctis fructibus tuis qui nascuntur
in terra per annos singulos, et comedes in conspectu domini Dei tui in loco quem elegerit
Deus. Erant quoque et aliae decimae, de quibus ibidem subditur, anno tertio separabis
aliam decimam ex omnibus quae nascuntur tibi eo tempore, et repones intra ianuas tuas,
venietque Levites, qui aliam non habet partem neque possessionem tecum, et peregrinus
ac pupillus et vidua qui intra portas tuas sunt, et comedent et saturabuntur. Sed
ad secundas et tertias decimas homines non tenentur tempore gratiae. Ergo neque ad
primas. (IIa-IIae q. 87 a. 1 arg. 4)
Praeterea, quod sine determinatione temporis debetur, nisi statim solvatur, obligat
ad peccatum. Si ergo homines tempore gratiae obligarentur ex necessitate praecepti
ad decimas solvendas, in terris in quibus decimae non solvuntur omnes essent in peccato
mortali, et per consequens etiam ministri Ecclesiae dissimulando, quod videtur inconveniens.
Non ergo homines tempore gratiae ex necessitate tenentur ad solutionem decimarum. (IIa-IIae q. 87 a. 1 arg. 5)
Sed contra est quod Augustinus dicit, et habetur XVI, qu. I, decimae ex debito requiruntur,
et qui eas dare noluerint, res alienas invadunt. (IIa-IIae q. 87 a. 1 s. c.)
Respondeo dicendum quod decimae in veteri lege dabantur ad sustentationem ministrorum
Dei, unde dicitur Malach. III, inferte omnem decimationem in horreum meum, ut sit
cibus in domo mea. Unde praeceptum de solutione decimarum partim quidem erat morale,
inditum naturali rationi, partim autem erat iudiciale, ex divina institutione robur
habens. Quod enim eis qui divino cultui ministrabant ad salutem populi totius, populus
necessaria victus ministraret, ratio naturalis dictat, sicut et his qui communi utilitati
invigilant, scilicet principibus et militibus et aliis huiusmodi, stipendia victus
debentur a populo. Unde et apostolus hoc probat, I ad Cor. IX, per humanas consuetudines,
dicens, quis militat suis stipendiis unquam? Quis plantat vineam et de fructibus eius
non edit? Sed determinatio certae partis exhibendae ministris divini cultus non est
de iure naturali, sed est introducta institutione divina secundum conditionem illius
populi cui lex dabatur; qui cum in duodecim tribus esset divisus, duodecima tribus,
scilicet levitica, quae tota erat divinis ministeriis mancipata, possessiones non
habebat, unde convenienter institutum est ut reliquae undecim tribus decimam partem
suorum proventuum Levitis darent, ut honorabilius viverent, et quia etiam aliqui per
negligentiam erant transgressores futuri unde quantum ad determinationem decimae partis,
erat iudiciale, sicut et alia multa specialiter in illo populo instituta erant ad
aequalitatem inter homines ad invicem conservandam secundum populi illius conditionem,
quae iudicialia praecepta dicuntur; licet ex consequenti aliquid significarent in
futurum, sicut et omnia eorum facta, secundum illud I ad Cor. X, omnia in figuram
contingebant illis; in quo conveniebant cum caeremonialibus praeceptis, quae principaliter
instituta erant ad significandum aliquid futurum. Unde et praeceptum de decimis persolvendis
hic significat aliquid in futurum, qui enim decimam dat, quae est perfectionis signum
(eo quod denarius est quodammodo numerus perfectus, quasi primus limes numerorum,
ultra quem numerum non procedunt, sed reiterantur ab uno), novem sibi partibus reservatis,
protestatur quasi in quodam signo ad se pertinere imperfectionem, perfectionem vero,
quae erat futura per Christum, esse expectandam a Deo. Nec tamen propter hoc est caeremoniale
praeceptum, sed iudiciale, ut dictum est. Est autem haec differentia inter caeremonialia
et iudicialia legis praecepta, ut supra diximus, quod caeremonialia illicitum est
observare tempore legis novae, iudicialia vero, etsi non obligent tempore gratiae,
tamen possunt observari absque peccato, et ad eorum observantiam aliqui obligantur
si statuatur auctoritate eorum quorum est condere legem. Sicut praeceptum iudiciale
veteris legis est quod qui furatus fuerit ovem, reddat quatuor oves, ut legitur Exod.
XXII, quod, si ab aliquo rege statuatur, tenentur eius subditi observare. Ita etiam
determinatio decimae partis solvendae est auctoritate Ecclesiae tempore novae legis
instituta secundum quandam humanitatem, ut scilicet non minus populus novae legis
ministris novi testamenti exhiberet quam populus veteris legis ministris veteris testamenti
exhibebat; cum tamen populus novae legis ad maiora obligetur, secundum illud Matth.
V, nisi abundaverit iustitia vestra plus quam Scribarum et Pharisaeorum, non intrabitis
in regnum caelorum; et cum ministri novi testamenti sint maioris dignitatis quam ministri
veteris testamenti, ut probat apostolus, II ad Cor. III. Sic ergo patet quod ad solutionem
decimarum homines tenentur, partim quidem ex iure naturali, partim etiam ex institutione
Ecclesiae, quae tamen, pensatis opportunitatibus temporum et personarum, posset aliam
partem determinare solvendam. (IIa-IIae q. 87 a. 1 co.)
Et per hoc patet responsio ad primum. (IIa-IIae q. 87 a. 1 ad 1)
Ad secundum dicendum quod praeceptum de solutione decimarum, quantum ad id quod erat
morale, datum est in Evangelio a domino ubi dicit, Matth. X, dignus est operarius
mercede sua; et etiam ab apostolo, ut patet I ad Cor. IX. Sed determinatio certae
partis est reservata ordinationi Ecclesiae. (IIa-IIae q. 87 a. 1 ad 2)
Ad tertium dicendum quod ante tempus veteris legis non erant determinati ministri
divini cultus, sed dicitur quod primogeniti erant sacerdotes, qui duplicem portionem
accipiebant. Et ideo etiam non erat determinata aliqua pars exhibenda ministris divini
cultus, sed ubi aliquis occurrebat, unusquisque dabat ei propria sponte quod sibi
videbatur. Sicut Abraham quodam prophetico instinctu dedit decimas Melchisedech, sacerdoti
Dei summi, ut dicitur Gen. XIV. Et similiter etiam Iacob decimas vovit se daturum,
quamvis non videatur decimas vovisse quasi aliquibus ministris exhibendas, sed in
divinum cultum, puta ad sacrificiorum consummationem; unde signanter dicit, decimas
offeram tibi. (IIa-IIae q. 87 a. 1 ad 3)
Ad quartum dicendum quod secundae decimae, quae reservabantur ad sacrificia offerenda,
locum in nova lege non habent, cessantibus legalibus victimis. Tertiae vero decimae,
quas cum pauperibus comedere debebant, in nova lege augentur, per hoc quod dominus
non solum decimam partem, sed omnia superflua pauperibus iubet exhiberi, secundum
illud Luc. XI, quod superest, date eleemosynam. Ipsae etiam decimae quae ministris
Ecclesiae dantur, per eos debent in usus pauperum dispensari. (IIa-IIae q. 87 a. 1 ad 4)
Ad quintum dicendum quod ministri Ecclesiae maiorem curam debent habere spiritualium
bonorum in populo promovendorum quam temporalium colligendorum. Et ideo apostolus
noluit uti potestate sibi a domino tradita, ut scilicet acciperet stipendia victus
ab his quibus Evangelium praedicabat, ne daretur aliquod impedimentum Evangelio Christi.
Nec tamen peccabant illi qui ei non subveniebant, alioquin apostolus eos corrigere
non omisisset. Et similiter laudabiliter ministri Ecclesiae decimas Ecclesiae non
requirunt, ubi sine scandalo requiri non possent, propter dissuetudinem vel propter
aliquam aliam causam. Nec tamen sunt in statu damnationis qui non solvunt, in locis
illis in quibus Ecclesia non petit, nisi forte propter obstinationem animi, habentes
voluntatem non solvendi etiam si ab eis peterentur. (IIa-IIae q. 87 a. 1 ad 5)
Articulus 2. Moeten de mensen van alles tienden geven?
Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan
slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website
helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!
Ad secundum sic proceditur. Videtur quod non de omnibus teneantur homines decimas
dare. Solutio enim decimarum videtur esse ex veteri lege introducta. Sed in veteri
lege nullum praeceptum datur de personalibus decimis, quae scilicet solvuntur de his
quae aliquis acquirit ex proprio actu, puta de mercationibus vel de militia. Ergo
de talibus decimas solvere nullus tenetur. (IIa-IIae q. 87 a. 2 arg. 1)
Praeterea, de male acquisitis non debet fieri oblatio, ut supra dictum est. Sed oblationes,
quae immediate Deo exhibentur, videntur magis pertinere ad divinum cultum quam decimae,
quae exhibentur ministris. Ergo etiam nec decimae de male acquisitis sunt solvendae. (IIa-IIae q. 87 a. 2 arg. 2)
Praeterea, Levit. ult. non mandatur solvi decima nisi de frugibus et pomis arborum,
et animalibus quae transeunt sub virga pastoris. Sed praeter haec sunt quaedam alia
minuta quae homini proveniunt, sicut herbae quae nascuntur in horto, et alia huiusmodi.
Ergo nec de illis homo decimas dare tenetur. (IIa-IIae q. 87 a. 2 arg. 3)
Praeterea, homo non potest solvere nisi id quod est in eius potestate. Sed non omnia
quae proveniunt homini de fructibus agrorum aut animalium remanent in eius potestate,
quia quaedam aliquando subtrahuntur per furtum vel rapinam; quaedam vero quandoque
in alium transferuntur per venditionem; quaedam etiam aliis debentur, sicut principibus
debentur tributa et operariis debentur mercedes. Ergo de his non tenetur aliquis decimas
dare. (IIa-IIae q. 87 a. 2 arg. 4)
Sed contra est quod dicitur Gen. XXVIII, cunctorum quae dederis mihi decimas offeram
tibi. Sed omnia quae homo habet sunt ei data divinitus. Ergo de omnibus debet decimas
dare. (IIa-IIae q. 87 a. 2 s. c.)
Respondeo dicendum quod de unaquaque re praecipue est iudicandum secundum eius radicem.
Radix autem solutionis decimarum est debitum quo seminantibus spiritualia debentur
carnalia, secundum illud apostoli, I ad Cor. IX, si nos vobis spiritualia seminavimus,
magnum est si carnalia vestra metamus? Super hoc enim debitum fundavit Ecclesia determinationem
solutionis decimarum. Omnia autem quaecumque homo possidet sub carnalibus continentur.
Et ideo de omnibus possessis decimae sunt solvendae. (IIa-IIae q. 87 a. 2 co.)
Ad primum ergo dicendum quod specialis ratio fuit quare in veteri lege non fuit datum
praeceptum de personalibus decimis, secundum conditionem populi illius, quia omnes
aliae tribus certas possessiones habebant, de quibus poterant sufficienter providere
Levitis, qui carebant possessionibus; non autem interdicebatur eis quin de aliis operibus
honestis lucrarentur, sicut et alii Iudaei. Sed populus novae legis est ubique per
mundum diffusus, quorum plurimi possessiones non habent, sed de aliquibus negotiis
vivunt, qui nihil conferrent ad subsidium ministrorum Dei, si de eorum negotiis decimas
non solverent. Ministris etiam novae legis arctius interdicitur ne se ingerant negotiis
lucrativis, secundum illud II ad Tim. II, nemo militans Deo implicat se saecularibus
negotiis. Et ideo in nova lege tenentur homines ad decimas personales, secundum consuetudinem
patriae et indigentiam ministrorum. Unde Augustinus dicit, et habetur XVI qu. I, cap.
decimae, de militia, de negotio et de artificio redde decimas. (IIa-IIae q. 87 a. 2 ad 1)
Ad secundum dicendum quod aliqua male acquiruntur dupliciter. Uno modo, quia ipsa
acquisitio est iniusta, puta quae acquiruntur per rapinam aut usuram, quae homo tenetur
restituere, non autem de eis decimas dare. Tamen si ager aliquis sit emptus de usura,
de fructu eius tenetur usurarius decimas dare, quia fructus illi non sunt ex usura,
sed ex Dei munere. Quaedam vero dicuntur male acquisita quia acquiruntur ex turpi
causa, sicut de meretricio, de histrionatu, et aliis huiusmodi, quae non tenentur
restituere. Unde de talibus tenentur decimas dare secundum modum aliarum personalium
decimarum. Tamen Ecclesia non debet eas recipere quandiu sunt in peccato, ne videatur
eorum peccatis communicare, sed postquam poenituerint, possunt ab eis de his recipi
decimae. (IIa-IIae q. 87 a. 2 ad 2)
Ad tertium dicendum quod ea quae ordinantur in finem sunt iudicanda secundum quod
competunt fini. Decimarum autem solutio est debita non propter se, sed propter ministros,
quorum honestati non convenit ut etiam minima exacta diligentia requirant, hoc enim
in vitium computatur, ut patet per philosophum, in IV Ethic. Et ideo lex vetus non
determinavit ut de huiusmodi minutis rebus decimae dentur, sed relinquit hoc arbitrio
dare volentium, quia minima quasi nihil computantur. Unde Pharisaei, quasi perfectam
legis iustitiam sibi adscribentes, etiam de his minutis decimas solvebant. Nec de
hoc reprehenduntur a domino, sed solum de hoc quod maiora, idest spiritualia praecepta,
contemnebant. Magis autem de hoc eos secundum se commendabiles esse ostendit, dicens,
haec oportuit facere, scilicet tempore legis, ut Chrysostomus exponit. Quod etiam
videtur magis in quandam decentiam sonare quam in obligationem. Unde et nunc de huiusmodi
minutis non tenentur homines decimas dare, nisi forte propter consuetudinem patriae. (IIa-IIae q. 87 a. 2 ad 3)
Ad quartum dicendum quod de his quae furto vel rapina tolluntur ille a quo auferuntur
decimas solvere non tenetur antequam recuperet, nisi forte propter culpam vel negligentiam
suam damnum incurrerit; quia ex hoc Ecclesia non debet damnificari. Si vero vendat
triticum non decimatum, potest Ecclesia decimas exigere et ab emptore, quia habet
rem Ecclesiae debitam; et a venditore, qui, quantum est de se, fraudavit Ecclesiam.
Uno tamen solvente, alius non tenetur. Debentur autem decimae de fructibus terrae
inquantum proveniunt ex divino munere. Et ideo decimae non cadunt sub tributo, nec
etiam sunt obnoxiae mercedi operariorum. Et ideo non debent prius deduci tributa et
pretium operariorum quam solvantur decimae, sed ante omnia debent decimae solvi ex
integris fructibus. (IIa-IIae q. 87 a. 2 ad 4)
Articulus 3. Moeten de tienden aan de geestelijken worden gegeven?
Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan
slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website
helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!
Ad tertium sic proceditur. Videtur quod decimae non sint clericis dandae. Levitis
enim in veteri testamento decimae dabantur quia non habebant aliquam partem in possessionibus
populi, ut habetur Num. XVIII. Sed clerici in novo testamento habent possessiones,
et patrimoniales interdum, et ecclesiasticas. Recipiunt insuper primitias, et oblationes
pro vivis et mortuis. Superfluum igitur est quod eis decimae dentur. (IIa-IIae q. 87 a. 3 arg. 1)
Praeterea, contingit quandoque quod aliquis habet domicilium in una parochia, et colit
agros in alia; vel aliquis pastor ducit gregem per unam partem anni in terminis unius
parochiae, et alia parte anni in terminis alterius; vel habet ovile in una parochia,
et pascit oves in alia, in quibus et similibus casibus non videtur posse distingui
quibus clericis sint decimae solvendae. Ergo non videtur quod aliquibus clericis determinate
sint solvendae decimae. (IIa-IIae q. 87 a. 3 arg. 2)
Praeterea, generalis consuetudo habet in quibusdam terris quod milites decimas ab
Ecclesia in feudum tenent. Religiosi etiam quidam decimas accipiunt. Non ergo videtur
quod solum clericis curam animarum habentibus decimae debentur. (IIa-IIae q. 87 a. 3 arg. 3)
Sed contra est quod dicitur Num. XVIII, filiis levi dedi omnes decimas Israel in possessionem,
pro ministerio quo serviunt mihi in tabernaculo. Sed filiis levi succedunt clerici
in novo testamento. Ergo solis clericis decimae debentur. (IIa-IIae q. 87 a. 3 s. c.)
Respondeo dicendum quod circa decimas duo sunt consideranda, scilicet ipsum ius accipiendi
decimas; et ipsae res quae nomine decimae dantur. Ius autem accipiendi decimas spirituale
est, consequitur enim illud debitum quo ministris altaris debentur sumptus de ministerio,
et quo seminantibus spiritualia debentur temporalia; quod ad solos clericos pertinet
habentes curam animarum. Et ideo eis solum competit hoc ius habere. Res autem quae
nomine decimarum dantur, corporales sunt. Unde possunt in usum quorumlibet cedere.
Et sic possunt etiam ad laicos pervenire. (IIa-IIae q. 87 a. 3 co.)
Ad primum ergo dicendum quod in veteri lege, sicut dictum est, speciales quaedam decimae
deputabantur subventioni pauperum. Sed in nova lege decimae clericis dantur non solum
propter sui sustentationem, sed etiam ut ex eis subveniant pauperibus. Et ideo non
superfluunt, sed ad hoc necessariae sunt et possessiones ecclesiasticae et oblationes
et primitiae, simul cum decimis. (IIa-IIae q. 87 a. 3 ad 1)
Ad secundum dicendum quod decimae personales debentur Ecclesiae in cuius parochia
homo habitat. Decimae vero praediales rationabiliter magis videntur pertinere ad Ecclesiam
in cuius terminis praedia sita sunt. Tamen iura determinant quod in hoc servetur consuetudo
diu obtenta. Pastor autem qui diversis temporibus in duabus parochiis gregem pascit,
debet proportionaliter utrique Ecclesiae decimas solvere. Et quia ex pascuis fructus
gregis proveniunt, magis debetur decima gregis Ecclesiae in cuius territorio grex
pascitur, quam illi in cuius territorio ovile locatur. (IIa-IIae q. 87 a. 3 ad 2)
Ad tertium dicendum quod sicut res nomine decimae acceptas potest Ecclesia alicui
laico tradere, ita etiam potest ei concedere ut dandas decimas ipsi accipiant, iure
accipiendi ministris Ecclesiae reservato, sive pro necessitate Ecclesiae, sicut quibusdam
militibus decimae dicuntur in feudum per Ecclesiam concessae; sive etiam ad subventionem
pauperum, sicut quibusdam religiosis laicis vel non habentibus curam animarum aliquae
decimae sunt concessae per modum eleemosynae. Quibusdam tamen religiosis competit
accipere decimas ex eo quod habent curam animarum. (IIa-IIae q. 87 a. 3 ad 3)
Articulus 4. Moeten ook de geestelijken tienden opbrengen?
Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan
slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website
helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!
Ad quartum sic proceditur. Videtur quod etiam clerici teneantur decimas dare. Quia
de iure communi Ecclesia parochialis debet recipere decimas praediorum quae in territorio
eius sunt. Contingit autem quandoque quod clerici habent in territorio alicuius parochialis
Ecclesiae aliqua praedia propria. Vel etiam aliqua alia Ecclesia habet ibi possessiones
ecclesiasticas. Ergo videtur quod clerici teneantur dare praediales decimas. (IIa-IIae q. 87 a. 4 arg. 1)
Praeterea, aliqui religiosi sunt clerici. Qui tamen tenentur dare decimas Ecclesiis
ratione praediorum quae etiam manibus propriis excolunt. Ergo videtur quod clerici
non sint immunes a solutione decimarum. (IIa-IIae q. 87 a. 4 arg. 2)
Praeterea, sicut Num. XVIII praecipitur quod Levitae a populo decimas accipiant, ita
etiam praecipitur quod ipsi dent decimas summo sacerdoti. Ergo, qua ratione laici
debent dare decimas clericis, eadem ratione clerici debent dare decimas summo pontifici. (IIa-IIae q. 87 a. 4 arg. 3)
Praeterea, sicut decimae debent cedere in sustentationem clericorum, ita etiam debent
cedere in subventionem pauperum. Si ergo clerici excusantur a solutione decimarum,
pari ratione excusantur et pauperes. Hoc autem est falsum. Ergo et primum. (IIa-IIae q. 87 a. 4 arg. 4)
Sed contra est quod dicit decretalis paschalis Papae, novum genus exactionis est ut
clerici a clericis decimas exigant. (IIa-IIae q. 87 a. 4 s. c.)
Respondeo dicendum quod idem non potest esse causa dandi et recipiendi, sicut nec
causa agendi et patiendi, contingit autem ex diversis causis, et respectu diversorum,
eundem esse dantem et recipientem, sicut agentem et patientem. Clericis autem inquantum
sunt ministri altaris spiritualia populo seminantes, decimae a fidelibus debentur.
Unde tales clerici, inquantum clerici sunt, idest inquantum possessiones habent ecclesiasticas,
decimas solvere non tenentur. Ex alia vero causa, scilicet propter hoc quod possident
proprio iure, vel ex successione parentum, vel ex emptione, vel quocumque huiusmodi
modo, sunt ad decimas solvendas obligati. (IIa-IIae q. 87 a. 4 co.)
Unde patet responsio ad primum. Quia clerici de propriis praediis tenentur solvere
decimas parochiali Ecclesiae sicut et alii, etiam si ipsi sint eiusdem Ecclesiae clerici,
quia aliud est habere aliquid ut proprium, aliud ut commune. Praedia vero Ecclesiae
non sunt ad decimas solvendas obligata, etiam si sint infra terminos alterius parochiae. (IIa-IIae q. 87 a. 4 ad 1)
Ad secundum dicendum quod religiosi qui sunt clerici, si habeant curam animarum spiritualia
populo dispensantes, non tenentur decimas dare, sed possunt eas recipere. De aliis
vero religiosis, etiam si sint clerici, qui non dispensant populo spiritualia, est
alia ratio. Ipsi enim tenentur de iure communi decimas dare, habent tamen aliquam
immunitatem secundum diversas concessiones eis a sede apostolica factas. (IIa-IIae q. 87 a. 4 ad 2)
Ad tertium dicendum quod in veteri lege primitiae debebantur sacerdotibus, decimae
autem Levitis, et quia sub sacerdotibus Levitae erant, dominus mandavit ut ipsi, loco
primitiarum, solverent summo sacerdoti decimam decimae. Unde nunc, eadem ratione,
tenentur clerici summo pontifici decimam dare, si exigeret. Naturalis enim ratio dictat
ut illi qui habet curam de communi multitudinis statu, provideatur unde possit exequi
ea quae pertinent ad communem salutem. (IIa-IIae q. 87 a. 4 ad 3)
Ad quartum dicendum quod decimae debent cedere in subventionem pauperum per dispensationem
clericorum. Et ideo pauperes non habent causam accipiendi decimas, sed tenentur eas
dare. (IIa-IIae q. 87 a. 4 ad 4)