Deinde considerandum est de actibus quibus aliquae res exteriores Deo offeruntur.
Circa quos occurrit duplex consideratio, primo quidem, de his quae Deo a fidelibus
dantur; secundo, de votis, quibus ei aliqua promittuntur. Circa primum, considerandum
est de sacrificiis, oblationibus, primitiis et decimis. Circa sacrificia quaeruntur
quatuor. Primo, utrum offerre Deo sacrificium sit de lege naturae. Secundo, utrum
soli Deo sit sacrificium offerendum. Tertio, utrum offerre sacrificium sit specialis
actus virtutis. Quarto, utrum omnes teneantur ad sacrificium offerendum. (IIa-IIae q. 85 pr.)
Articulus 1. Valt het onder de natuurwet God een offer te dragen?
Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan
slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website
helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!
Ad primum sic proceditur. Videtur quod offerre sacrificium Deo non sit de lege naturae.
Ea enim quae sunt iuris naturalis communia sunt apud omnes. Non autem hoc contingit
circa sacrificia, nam quidam leguntur obtulisse in sacrificium panem et vinum, sicut
de Melchisedech dicitur, Gen. XIV; et quidam haec, quidam illa animalia. Ergo oblatio
sacrificiorum non est de iure naturali. (IIa-IIae q. 85 a. 1 arg. 1)
Praeterea, ea quae sunt iuris naturalis omnes iusti servaverunt. Sed non legitur de
Isaac quod sacrificium obtulerit, neque etiam de Adam, de quo tamen dicitur, Sap.
X, quod sapientia eduxit eum a delicto suo. Ergo oblatio sacrificii non est de iure
naturali. (IIa-IIae q. 85 a. 1 arg. 2)
Praeterea, Augustinus dicit, X de Civ. Dei, quod sacrificia in quadam significantia
offeruntur. Voces autem, quae sunt praecipua inter signa, sicut idem dicit, in libro
de Doct. Christ., non significant naturaliter, sed ad placitum, secundum philosophum.
Ergo sacrificia non sunt de lege naturali. (IIa-IIae q. 85 a. 1 arg. 3)
Sed contra est quod in qualibet aetate, et apud quaslibet hominum nationes, semper
fuit aliqua sacrificiorum oblatio. Quod autem est apud omnes, videtur naturale esse.
Ergo et oblatio sacrificii est de iure naturali. (IIa-IIae q. 85 a. 1 s. c.)
Respondeo dicendum quod naturalis ratio dictat homini quod alicui superiori subdatur,
propter defectus quos in seipso sentit, in quibus ab aliquo superiori eget adiuvari
et dirigi. Et quidquid illud sit, hoc est quod apud omnes dicitur Deus. Sicut autem
in rebus naturalibus naturaliter inferiora superioribus subduntur, ita etiam naturalis
ratio dictat homini secundum naturalem inclinationem ut ei quod est supra hominem
subiectionem et honorem exhibeat secundum suum modum. Est autem modus conveniens homini
ut sensibilibus signis utatur ad aliqua exprimenda, quia ex sensibilibus cognitionem
accipit. Et ideo ex naturali ratione procedit quod homo quibusdam sensibilibus rebus
utatur offerens eas Deo, in signum debitae subiectionis et honoris, secundum similitudinem
eorum qui dominis suis aliqua offerunt in recognitionem dominii. Hoc autem pertinet
ad rationem sacrificii. Et ideo oblatio sacrificii pertinet ad ius naturale. (IIa-IIae q. 85 a. 1 co.)
Ad primum ergo dicendum quod, sicut supra dictum est, aliqua in communi sunt de iure
naturali quorum determinationes sunt de iure positivo, sicut quod malefactores puniantur
habet lex naturalis, sed quod tali poena vel tali puniantur est ex institutione divina
vel humana. Similiter etiam oblatio sacrificii in communi est de lege naturae, et
ideo in hoc omnes conveniunt. Sed determinatio sacrificiorum est ex institutione humana
vel divina, et ideo in hoc differunt. (IIa-IIae q. 85 a. 1 ad 1)
Ad secundum dicendum quod Adam et Isaac, sicut et alii iusti, Deo sacrificium obtulerunt
secundum sui temporis congruentiam, ut patet per Gregorium, qui dicit quod apud antiquos
per sacrificiorum oblationes remittebatur pueris originale peccatum. Non tamen de
omnibus iustorum sacrificiis fit mentio in Scriptura, sed solum de illis circa quae
aliquid speciale accidit. Potest tamen esse ratio quare Adam non legitur sacrificium
obtulisse, ne, quia in ipso notatur origo peccati, simul etiam in eo sanctificationis
origo significaretur. Isaac vero significavit Christum inquantum ipse oblatus est
in sacrificium. Unde non oportebat ut significaret quasi sacrificium offerens. (IIa-IIae q. 85 a. 1 ad 2)
Ad tertium dicendum quod significare conceptus suos est homini naturale, sed determinatio
signorum est secundum humanum placitum. (IIa-IIae q. 85 a. 1 ad 3)
Articulus 2. Moet men alleen aan God offers opdragen?
Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan
slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website
helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!
Ad secundum sic proceditur. Videtur quod non soli summo Deo sit sacrificium offerendum.
Cum enim sacrificium Deo offerri debeat, videtur quod omnibus illis sit sacrificium
offerendum qui divinitatis consortes fiunt. Sed etiam sancti homines efficiuntur divinae
naturae consortes, ut dicitur II Petri I, unde et de eis in Psalm. dicitur, ego dixi,
dii estis. Angeli etiam filii Dei nominantur, ut patet Iob I. Ergo omnibus his debet
sacrificium offerri. (IIa-IIae q. 85 a. 2 arg. 1)
Praeterea, quanto aliquis maior est, tanto ei maior honor debet exhiberi. Sed Angeli
et sancti sunt multo maiores quibuscumque terrenis principibus, quibus tamen eorum
subditi multo maiorem honorem impendunt, se coram eis prosternentes et munera offerentes,
quam sit oblatio alicuius animalis vel rei alterius in sacrificium. Ergo multo magis
Angelis et sanctis potest sacrificium offerri. (IIa-IIae q. 85 a. 2 arg. 2)
Praeterea, templa et altaria instituuntur ad sacrificia offerenda. Sed templa et altaria
instituuntur Angelis et sanctis. Ergo etiam sacrificia possunt eis offerri. (IIa-IIae q. 85 a. 2 arg. 3)
Sed contra est quod dicitur Exod. XXII, qui immolat diis, occidetur, praeter domino
soli. (IIa-IIae q. 85 a. 2 s. c.)
Respondeo dicendum quod, sicut dictum est, oblatio sacrificii fit ad aliquid significandum.
Significat autem sacrificium quod offertur exterius, interius spirituale sacrificium,
quo anima seipsam offert Deo, secundum illud Psalm., sacrificium Deo spiritus contribulatus,
quia, sicut supra dictum est, exteriores actus religionis ad interiores ordinantur.
Anima autem se offert Deo in sacrificium sicut principio suae creationis et sicut
fini suae beatificationis. Secundum autem veram fidem solus Deus est creator animarum
nostrarum, ut in primo habitum est. In solo etiam eo animae nostrae beatitudo consistit,
ut supra dictum est. Et ideo sicut soli Deo summo debemus sacrificium spirituale offerre,
ita etiam soli ei debemus offerre exteriora sacrificia, sicut etiam, orantes atque
laudantes, ad eum dirigimus significantes voces cui res ipsas in corde quas significamus,
offerimus, ut Augustinus dicit, X de Civ. Dei. Hoc etiam videmus in omni republica
observari, quod summum rectorem aliquo signo singulari honorant, quod cuicumque alteri
deferretur, esset crimen laesae maiestatis. Et ideo in lege divina statuitur poena
mortis his qui divinum honorem aliis exhibent. (IIa-IIae q. 85 a. 2 co.)
Ad primum ergo dicendum quod nomen divinitatis communicatur aliquibus non per aequalitatem,
sed per participationem. Et ideo nec aequalis honor eis debetur. (IIa-IIae q. 85 a. 2 ad 1)
Ad secundum dicendum quod in oblatione sacrificii non pensatur pretium occisi pecoris,
sed significatio, qua hoc fit in honorem summi rectoris totius universi. Unde, sicut
Augustinus dicit, X de Civ. Dei, Daemones non cadaverinis nidoribus, sed divinis honoribus
gaudent. (IIa-IIae q. 85 a. 2 ad 2)
Ad tertium dicendum quod, sicut Augustinus dicit, VIII de Civ. Dei, non constituimus
martyribus templa, sacerdotia, quoniam non ipsi, sed Deus eorum nobis est Deus. Unde
sacerdos non dicit, offero tibi sacrificium, Petre, vel Paule. Sed Deo de illorum
victoriis gratias agimus, et nos ad imitationem eorum adhortamur. (IIa-IIae q. 85 a. 2 ad 3)
Articulus 3. Is het opdragen van een offer een daad van een afzonderlijke deugd?
Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan
slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website
helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!
Ad tertium sic proceditur. Videtur quod oblatio sacrificii non sit specialis actus
virtutis. Dicit enim Augustinus, X de Civ. Dei, verum sacrificium est omne opus quod
agitur ut sancta societate inhaereamus Deo. Sed omne opus bonum non est specialis
actus alicuius determinatae virtutis. Ergo oblatio sacrificii non est specialis actus
determinatae virtutis. (IIa-IIae q. 85 a. 3 arg. 1)
Praeterea, maceratio corporis quae fit per ieiunium, pertinet ad abstinentiam; quae
autem fit per continentiam, pertinet ad castitatem; quae autem est in martyrio, pertinet
ad fortitudinem. Quae omnia videntur comprehendi sub sacrificii oblatione, secundum
illud Rom. XII, exhibeatis corpora vestra hostiam viventem. Dicit etiam apostolus,
ad Heb. ult., beneficentiae et communionis nolite oblivisci, talibus enim hostiis
promeretur Deus, beneficentia autem et communio pertinent ad caritatem, misericordiam
et liberalitatem. Ergo sacrificii oblatio non est specialis actus determinatae virtutis. (IIa-IIae q. 85 a. 3 arg. 2)
Praeterea, sacrificium videtur quod Deo exhibetur. Sed multa sunt quae Deo exhibentur,
sicut devotio, oratio, decimae, primitiae, oblationes et holocausta. Ergo sacrificium
non videtur esse aliquis specialis actus determinatae virtutis. (IIa-IIae q. 85 a. 3 arg. 3)
Sed contra est quod in lege specialia praecepta de sacrificiis dantur, ut patet in
principio Levitici. (IIa-IIae q. 85 a. 3 s. c.)
Respondeo dicendum quod, sicut supra habitum est, quando actus unius virtutis ordinatur
ad finem alterius virtutis, participat quodammodo speciem eius, sicut cum quis furatur
ut fornicetur, ipsum furtum accipit quodammodo fornicationis deformitatem, ita quod
si etiam alias non esset peccatum, ex hoc iam peccatum esset quod ad fornicationem
ordinatur. Sic igitur sacrificium est quidam specialis actus laudem habens ex hoc
quod in divinam reverentiam fit. Propter quod ad determinatam virtutem pertinet, scilicet
ad religionem. Contingit autem etiam ea quae secundum alias virtutes fiunt, in divinam
reverentiam ordinari, puta cum aliquis eleemosynam facit de rebus propriis propter
Deum, vel cum aliquis proprium corpus alicui afflictioni subiicit propter divinam
reverentiam. Et secundum hoc etiam actus aliarum virtutum sacrificia dici possunt.
Sunt tamen quidam actus qui non habent ex alio laudem nisi quia fiunt propter reverentiam
divinam. Et isti actus proprie sacrificia dicuntur, et pertinent ad virtutem religionis. (IIa-IIae q. 85 a. 3 co.)
Ad primum ergo dicendum quod hoc ipsum quod Deo quadam spirituali societate volumus
inhaerere, ad divinam reverentiam pertinet. Et ideo cuiuscumque virtutis actus rationem
sacrificii accipit ex hoc quod agitur ut sancta societate Deo inhaereamus. (IIa-IIae q. 85 a. 3 ad 1)
Ad secundum dicendum quod triplex est hominis bonum. Primum quidem est bonum animae,
quod Deo offertur interiori quodam sacrificio per devotionem et orationem et alios
huiusmodi interiores actus. Et hoc est principale sacrificium. Secundum est bonum
corporis, quod Deo quodammodo offertur per martyrium, et abstinentiam seu continentiam.
Tertium est bonum exteriorum rerum, de quo sacrificium offertur Deo, directe quidem,
quando immediate res nostras Deo offerimus; mediate autem, quando eas communicamus
proximis propter Deum. (IIa-IIae q. 85 a. 3 ad 2)
Ad tertium dicendum quod sacrificia proprie dicuntur quando circa res Deo oblatas
aliquid fit, sicut quod animalia occidebantur, quod panis frangitur et comeditur et
benedicitur. Et hoc ipsum nomen sonat, nam sacrificium dicitur ex hoc quod homo facit
aliquid sacrum. Oblatio autem directe dicitur cum Deo aliquid offertur, etiam si nihil
circa ipsum fiat, sicut dicuntur offerri denarii vel panes in altari, circa quos nihil
fit. Unde omne sacrificium est oblatio, sed non convertitur. Primitiae autem oblationes
sunt, quia Deo offerebantur, ut legitur Deut. XXVI, non autem sunt sacrificia, quia
nihil sacrum circa eas fiebat. Decimae autem, proprie loquendo, non sunt neque sacrificia
neque oblationes, quia non immediate Deo, sed ministris divini cultus exhibentur. (IIa-IIae q. 85 a. 3 ad 3)
Articulus 4. Zijn allen verplicht offers op de dragen?
Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan
slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website
helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!
Ad quartum sic proceditur. Videtur quod non omnes teneantur ad sacrificia offerenda.
Dicit enim apostolus, Rom. III, quaecumque lex loquitur, his qui sunt in lege loquitur.
Sed lex de sacrificiis non fuit omnibus data, sed soli populo Hebraeorum. Ergo non
omnes ad sacrificia tenebantur. (IIa-IIae q. 85 a. 4 arg. 1)
Praeterea, sacrificia Deo offeruntur ad aliquid significandum. Sed non est omnium
huiusmodi significationes intelligere. Ergo non omnes tenentur ad sacrificia offerenda. (IIa-IIae q. 85 a. 4 arg. 2)
Praeterea, ex hoc sacerdotes dicuntur quod Deo sacrificium offerunt. Sed non omnes
sunt sacerdotes. Ergo non omnes tenentur ad sacrificia offerenda. (IIa-IIae q. 85 a. 4 arg. 3)
Sed contra est quod sacrificium offerre est de lege naturae, ut supra habitum est.
Ad ea autem quae sunt legis naturae omnes tenentur. Ergo omnes tenentur ad sacrificium
Deo offerendum. (IIa-IIae q. 85 a. 4 s. c.)
Respondeo dicendum quod duplex est sacrificium, sicut dictum est. Quorum primum et
principale est sacrificium interius, ad quod omnes tenentur, omnes enim tenentur Deo
devotam mentem offerre. Aliud autem est sacrificium exterius. Quod in duo dividitur.
Nam quoddam est quod ex hoc solum laudem habet quod Deo aliquid exterius offertur
in protestationem divinae subiectionis. Et ad hoc aliter tenentur illi qui sunt sub
lege nova vel veteri, aliter illi qui non sunt sub lege. Nam illi qui sunt sub lege,
tenentur ad determinata sacrificia offerenda secundum legis praecepta. Illi vero qui
non erant sub lege, tenebantur ad aliqua exterius facienda in honorem divinum, secundum
condecentiam ad eos inter quos habitabant, non autem determinate ad haec vel ad illa.
Aliud vero est exterius sacrificium quando actus exteriores aliarum virtutum in divinam
reverentiam assumuntur. Quorum quidam cadunt sub praecepto, ad quos omnes tenentur,
quidam vero sunt supererogationis, ad quos non omnes tenentur. (IIa-IIae q. 85 a. 4 co.)
Ad primum ergo dicendum quod ad illa determinata sacrificia quae in lege erant praecepta,
non omnes tenebantur, tenebantur tamen ad aliqua sacrificia interiora vel exteriora,
ut dictum est. (IIa-IIae q. 85 a. 4 ad 1)
Ad secundum dicendum quod quamvis non omnes sciant explicite virtutem sacrificiorum,
sciunt tamen implicite, sicut et habent fidem implicitam, ut supra habitum est. (IIa-IIae q. 85 a. 4 ad 2)
Ad tertium dicendum quod sacerdotes offerunt sacrificia quae sunt specialiter ordinata
ad cultum divinum, non solum pro se, sed etiam pro aliis. Quaedam vero sunt alia sacrificia
quae quilibet potest pro se Deo offerre, ut ex supradictis patet. (IIa-IIae q. 85 a. 4 ad 3)