Tertia Pars. Quaestio 14.
Over de lichaamsgebreken, die Christus in de menselijke natuur op zich heeft genomen .

Prooemium

Deinde conſiderandum eſt de defectibus quos Chriſtus in humana natura aſſumpſit. Et primo, de defectibus corporis; ſecundo, de defectibus animae. Circa primum quaeruntur quatuor. Primo, utrum filius Dei aſſumere debuerit in humana natura corporis defectus. Secundo, utrum aſſumpſerit neceſſitatem his defectibus ſubiacendi. Tertio, utrum hos defectus contraxerit. Quarto, utrum omnes huiuſmodi defectus aſſumpſerit. (IIIa q. 14 pr.)

Articulus 1.
Moest Gods Zoon in de menselijke natuur lichaamsgebreken op Zich nemen?

Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!

Ad primum ſic proceditur. Videtur quod filius Dei non debuit aſſumere naturam humanam cum corporis defectibus. Sicut enim anima unita eſt verbo Dei perſonaliter, ita et corpus. Sed anima Chriſti habuit omnimodam perfectionem, et quantum ad gratiam et quantum ad ſcientiam, ut ſupra dictum eſt. Ergo etiam corpus eius debuit eſſe omnibus modis perfectum, nullum in ſe habens defectum. (IIIa q. 14 a. 1 arg. 1)

Praeterea, anima Chriſti videbat verbum Dei ea viſione qua beati vident, ut ſupra dictum eſt, et ſic anima Chriſti erat beata. Sed ex beatitudine animae glorificatur corpus, dicit enim Auguſtinus, in epiſtola ad Dioſcorum, tam potenti natura Deus fecit animam ut ex eius pleniſſima beatitudine redundet etiam in inferiorem naturam, quae eſt corpus, non beatitudo, quae fruentis et intelligentis eſt propria, ſed plenitudo ſanitatis, ideſt incorruptionis vigor. Corpus igitur Chriſti fuit incorruptibile, et abſque omni defectu. (IIIa q. 14 a. 1 arg. 2)

Praeterea, poena conſequitur culpam. Sed in Chriſto non fuit aliqua culpa, ſecundum illud I Pet. II, qui peccatum non fecit. Ergo nec defectus corporales, qui ſunt poenales, in eo eſſe debuerunt. (IIIa q. 14 a. 1 arg. 3)

Praeterea, nullus ſapiens aſſumit id quod impedit illum a proprio fine. Sed per huiuſmodi defectus corporales multipliciter videtur impediri finis incarnationis. Primo quidem, quia propter huiuſmodi infirmitates homines ab eius cognitione impediebantur, ſecundum illud Iſaiae LIII, deſideravimus eum; deſpectum et noviſſimum virorum, virum dolorum et ſcientem infirmitatem, et quaſi abſconditus eſt vultus eius et deſpectus; unde nec reputavimus eum. Secundo, quia ſanctorum patrum deſiderium non videtur impleri, ex quorum perſona dicitur Iſaiae li, conſurge, conſurge, induere fortitudinem, brachium domini. Tertio, quia congruentius per fortitudinem quam per infirmitatem videbatur poteſtas Diaboli poſſe ſuperari, et humana infirmitas poſſe ſanari. Non ergo videtur conveniens fuiſſe quod filius Dei humanam naturam aſſumpſerit cum corporalibus infirmitatibus ſive defectibus. (IIIa q. 14 a. 1 arg. 4)

Sed contra eſt quod dicitur Heb. II, in eo in quo paſſus eſt ipſe et tentatus, potens eſt et eis qui tentantur auxiliari. Sed ad hoc venit ut nos adiuvaret, unde et David dicebat, levavi oculos meos in montes, unde veniet auxilium mihi. Ergo conveniens fuit quod filius Dei carnem aſſumpſerit humanis infirmitatibus ſubiacentem, ut in ea poſſet pati et tentari, et ſic auxilium nobis ferre. (IIIa q. 14 a. 1 s. c.)

Reſpondeo dicendum conveniens fuiſſe corpus aſſumptum a filio Dei humanis infirmitatibus et defectibus ſubiacere, et praecipue propter tria. Primo quidem, quia ad hoc filius Dei, carne aſſumpta, venit in mundum, ut pro peccato humani generis ſatisfaceret. Unus autem pro peccato alterius ſatisfacit dum poenam peccato alterius debitam in ſeipſum ſuſcipit. Huiuſmodi autem defectus corporales, ſcilicet mors, fames et ſitis, et huiuſmodi, ſunt poena peccati, quod eſt in mundum per Adam introductum, ſecundum illud Rom. V, per unum hominem peccatum intravit in mundum, et per peccatum mors. Unde conveniens fuit, quantum ad finem incarnationis, quod huiuſmodi poenalitates in noſtra carne ſuſciperet, vice noſtra, ſecundum illud Iſaiae LIII, vere languores noſtros ipſe tulit. Secundo, propter fidem incarnationis adſtruendam. Cum enim natura humana non aliter eſſet nota hominibus niſi prout huiuſmodi corporalibus defectibus ſubiacet, ſi ſine his defectibus filius Dei naturam humanam aſſumpſiſſet, videretur non fuiſſe verus homo, nec veram carnem habuiſſe, ſed phantaſticam, ut Manichaei dixerunt. Et ideo, ut dicitur Philipp. II, exinanivit ſemetipſum, formam ſervi accipiens, in ſimilitudinem hominum factus et habitu inventus ut homo. Unde et Thomas per aſpectum vulnerum ad fidem eſt revocatus, ut dicitur Ioan. XX. Tertio, propter exemplum patientiae, quod nobis exhibet paſſiones et defectus humanos fortiter tolerando. Unde dicitur Heb. XII, ſuſtinuit a peccatoribus adverſus ſemetipſum contradictionem, ut non fatigemini, animis veſtris deficientes. (IIIa q. 14 a. 1 co.)

Ad primum ergo dicendum quod ſatisfactio pro peccato alterius habet quidem quaſi materiam poenas quas aliquis pro peccato alterius ſuſtinet, ſed pro principio habet habitum animae ex quo inclinatur ad volendum ſatisfacere pro alio, et ex quo ſatisfactio efficaciam habet; non enim eſſet ſatisfactio efficax niſi ex caritate procederet, ut infra dicetur. Et ideo oportuit animam Chriſti perfectam eſſe quantum ad habitus ſcientiarum et virtutum, ut haberet facultatem ſatisfaciendi, et quod corpus eius ſubiectum eſſet infirmitatibus, ut ei ſatisfactionis materia non deeſſet. (IIIa q. 14 a. 1 ad 1)

Ad ſecundum dicendum quod, ſecundum naturalem habitudinem quae eſt inter animam et corpus, ex gloria animae redundat gloria ad corpus, ſed haec naturalis habitudo in Chriſto ſubiacebat voluntati divinitatis ipſius, ex qua factum eſt ut beatitudo remaneret in anima et non derivaretur ad corpus, ſed caro pateretur quae conveniunt naturae paſſibili; ſecundum illud quod dicit Damaſcenus, quod beneplacito divinae voluntatis permittebatur carni pati et operari quae propria. (IIIa q. 14 a. 1 ad 2)

Ad tertium dicendum quod poena ſemper ſequitur culpam, actualem vel originalem, quandoque quidem eius qui punitur; quandoque autem alterius, pro quo ille qui patitur poenas ſatisfacit. Et ſic accidit in Chriſto, ſecundum illud Iſaiae LIII, ipſe vulneratus eſt propter iniquitates noſtras; attritus eſt propter ſcelera noſtra. (IIIa q. 14 a. 1 ad 3)

Ad quartum dicendum quod infirmitas aſſumpta a Chriſto non impedivit finem incarnationis, ſed maxime promovit, ut dictum eſt. Et quamvis per huiuſmodi infirmitates abſconderetur eius divinitas, manifeſtabatur tamen humanitas, quae eſt via ad divinitatem perveniendi, ſecundum illud Rom. V, acceſſum habemus ad Deum per Ieſum Chriſtum. Deſiderabant autem antiqui patres in Chriſto, non quidem fortitudinem corporalem, ſed ſpiritualem, per quam et Diabolum vicit et humanam infirmitatem ſanavit. (IIIa q. 14 a. 1 ad 4)

Articulus 2.
Was Christus uit noodzakelijkheid aan de lichaamsgebreken onderworpen?

Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!

Ad ſecundum ſic proceditur. Videtur quod Chriſtus non ex neceſſitate his defectibus ſubiacuerit. Dicitur enim Iſaiae LIII, oblatus eſt quia ipſe voluit, et loquitur de oblatione ad paſſionem. Sed voluntas opponitur neceſſitati. Ergo Chriſtus non ex neceſſitate ſubiacuit corporis defectibus. (IIIa q. 14 a. 2 arg. 1)

Praeterea, Damaſcenus dicit, in III libro, nihil coactum in Chriſto conſideratur, ſed omnia voluntaria. Sed quod eſt voluntarium, non eſt neceſſarium. Ergo huiuſmodi defectus non fuerunt ex neceſſitate in Chriſto. (IIIa q. 14 a. 2 arg. 2)

Praeterea, neceſſitas infertur ab aliquo potentiori. Sed nulla creatura eſt potentior quam anima Chriſti, ad quam pertinebat proprium corpus conſervare. Ergo huiuſmodi defectus ſeu infirmitates non fuerunt in Chriſto ex neceſſitate. (IIIa q. 14 a. 2 arg. 3)

Sed contra eſt quod apoſtolus dicit, Rom. VIII, miſit Deus filium ſuum in ſimilitudinem carnis peccati. Sed conditio carnis peccati eſt quod habeat neceſſitatem moriendi, et ſuſtinendi alias huiuſmodi paſſiones. Ergo talis neceſſitas ſuſtinendi hos defectus fuit in carne Chriſti. (IIIa q. 14 a. 2 s. c.)

Reſpondeo dicendum quod duplex eſt neceſſitas. Una quidem coactionis, quae fit ab agente extrinſeco. Et haec quidem neceſſitas contrariatur et naturae et voluntati, quorum utrumque eſt principium intrinſecum. Alia autem eſt neceſſitas naturalis, quae conſequitur principia naturalia, puta formam, ſicut neceſſarium eſt ignem calefacere; vel materiam, ſicut neceſſarium eſt corpus ex contrariis compoſitum diſſolvi. Secundum igitur hanc neceſſitatem quae conſequitur materiam, corpus Chriſti ſubiectum fuit neceſſitati mortis, et aliorum huiuſmodi defectuum. Quia, ſicut dictum eſt, beneplacito divinae voluntatis Chriſti carni permittebatur agere et pati quae propria, haec autem neceſſitas cauſatur ex principiis humanae carnis, ut dictum eſt. Si autem loquamur de neceſſitate coactionis ſecundum quod repugnat naturae corporali, ſic iterum corpus Chriſti, ſecundum conditionem propriae naturae, neceſſitati ſubiacuit et clavi perforantis et flagelli percutientis. Secundum vero quod neceſſitas talis repugnat voluntati, manifeſtum eſt quod in Chriſto non fuit neceſſitas horum defectuum, nec per reſpectum ad voluntatem divinam; nec per reſpectum ad voluntatem humanam Chriſti abſolute, prout ſequitur rationem deliberativam; ſed ſolum ſecundum naturalem motum voluntatis, prout ſcilicet naturaliter refugit mortem et corporis nocumenta. (IIIa q. 14 a. 2 co.)

Ad primum ergo dicendum quod Chriſtus dicitur oblatus quia voluit, et voluntate divina, et voluntate humana deliberata, licet mors eſſet contra naturalem motum voluntatis humanae, ut dicit Damaſcenus. (IIIa q. 14 a. 2 ad 1)

Ad ſecundum patet reſponſio ex dictis. (IIIa q. 14 a. 2 ad 2)

Ad tertium dicendum quod nihil fuit potentius quam anima Chriſti abſolute, nihil tamen prohibet aliquid fuiſſe potentius quantum ad hunc effectum; ſicut clavus ad perforandum. Et hoc dico ſecundum quod anima Chriſti conſideratur ſecundum propriam naturam et virtutem. (IIIa q. 14 a. 2 ad 3)

Articulus 3.
Had Christus lichaamsgebreken krachtens z.g. contractie?

Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!

Ad tertium ſic proceditur. Videtur quod Chriſtus defectus corporales contraxit. Illud enim contrahere dicimur quod ſimul cum natura ex origine trahimus. Sed Chriſtus ſimul cum natura humana defectus et infirmitates corporales per ſuam originem traxit a matre, cuius caro huiuſmodi defectibus ſubiacebat. Ergo videtur quod hos defectus contraxit. (IIIa q. 14 a. 3 arg. 1)

Praeterea, illud quod ex principiis naturae cauſatur, ſimul cum natura trahitur, et ita contrahitur. Sed huiuſmodi poenalitates cauſantur ex principiis naturae humanae. Ergo eas Chriſtus contraxit. (IIIa q. 14 a. 3 arg. 2)

Praeterea, ſecundum huiuſmodi defectus Chriſtus aliis hominibus ſimilatur ut dicitur Heb. II. Sed alii homines huiuſmodi defectus contraxerunt. Ergo videtur quod etiam Chriſtus huiuſmodi defectus contraxit. (IIIa q. 14 a. 3 arg. 3)

Sed contra eſt quod huiuſmodi defectus contrahuntur ex peccato, ſecundum illud Rom. V, per unum hominem peccatum intravit in hunc mundum, et per peccatum mors. Sed in Chriſto non habuit locum peccatum. Ergo huiuſmodi defectus Chriſtus non contraxit. (IIIa q. 14 a. 3 s. c.)

Reſpondeo dicendum quod in verbo contrahendi intelligitur ordo effectus ad cauſam, ut ſcilicet illud dicatur contrahi quod ſimul cum ſua cauſa ex neceſſitate trahitur. Cauſa autem mortis et horum defectuum in humana natura eſt peccatum, quia per peccatum mors intravit in mundum, ut dicitur Rom. V. Et ideo illi proprie dicuntur hos defectus contrahere qui ex debito peccati hos defectus incurrunt. Chriſtus autem hos defectus non habuit ex debito peccati, quia, ut Auguſtinus dicit, exponens illud Ioan. III, qui de ſurſum venit, ſuper omnes eſt, de ſurſum venit Chriſtus, ideſt de altitudine humanae naturae, quam habuit ante peccatum primi hominis. Accepit enim naturam humanam abſque peccato in illa puritate in qua erat in ſtatu innocentiae. Et ſimili modo potuiſſet aſſumere humanam naturam abſque defectibus. Sic igitur patet quod Chriſtus non contraxit hos defectus, quaſi ex debito peccati eos ſuſcipiens, ſed ex propria voluntate. (IIIa q. 14 a. 3 co.)

Ad primum ergo dicendum quod caro virginis concepta fuit in originali peccato, et ideo hos defectus contraxit. Sed caro Chriſti ex virgine aſſumpſit naturam abſque culpa. Et ſimiliter potuiſſet naturam aſſumere abſque poena, ſed voluit ſuſcipere poenam propter opus noſtrae redemptionis implendum, ſicut dictum eſt. Et ideo habuit huiuſmodi defectus, non contrahendo, ſed voluntarie aſſumendo. (IIIa q. 14 a. 3 ad 1)

Ad ſecundum dicendum quod cauſa mortis et aliorum corporalium defectuum in humana natura eſt duplex. Una quidem remota, quae accipitur ex parte principiorum materialium humani corporis, inquantum eſt ex contrariis compoſitum. Sed haec cauſa impediebatur per originalem iuſtitiam. Et ideo proxima cauſa mortis et aliorum defectuum eſt peccatum, per quod eſt ſubtracta originalis iuſtitia. Et propter hoc, quia Chriſtus fuit ſine peccato, dicitur non contraxiſſe huiuſmodi defectus, ſed voluntarie aſſumpſiſſe. (IIIa q. 14 a. 3 ad 2)

Ad tertium dicendum quod Chriſtus in huiuſmodi defectibus aſſimilatus eſt aliis hominibus quantum ad qualitatem defectuum, non autem quantum ad cauſam. Et ideo non contraxit huiuſmodi defectus, ſicut et alii. (IIIa q. 14 a. 3 ad 3)

Articulus 4.
Moest Christus alle lichaamsgebreken der mensen op Zich nemen?

Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!

Ad quartum ſic proceditur. Videtur quod Chriſtus omnes defectus corporales hominum aſſumere debuit. Dicit enim Damaſcenus, quod eſt inaſſumptibile, eſt incurabile. Sed Chriſtus venerat omnes defectus noſtros curare. Ergo omnes defectus noſtros aſſumere debuit. (IIIa q. 14 a. 4 arg. 1)

Praeterea, dictum eſt quod ad hoc quod Chriſtus pro nobis ſatisfaceret, debuit habere habitus perfectivos in anima et defectus in corpore. Sed ipſe ex parte animae aſſumpſit plenitudinem omnis gratiae. Ergo ex parte corporis debuit aſſumere omnes defectus. (IIIa q. 14 a. 4 arg. 2)

Praeterea, inter omnes defectus corporales praecipuum locum tenet mors. Sed Chriſtus mortem aſſumpſit. Ergo multo magis omnes defectus alios aſſumere debuit. (IIIa q. 14 a. 4 arg. 3)

Sed contra eſt quod contraria non poſſunt ſimul fieri in eodem. Sed quaedam infirmitates ſunt ſibi ipſis contrariae, utpote ex contrariis principiis cauſatae. Ergo non potuit eſſe quod Chriſtus omnes infirmitates humanas aſſumeret. (IIIa q. 14 a. 4 s. c.)

Reſpondeo dicendum quod, ſicut dictum eſt, Chriſtus humanos defectus aſſumpſit ad ſatisfaciendum pro peccato humanae naturae, ad quod requirebatur quod perfectionem ſcientiae et gratiae haberet in anima. Illos igitur defectus Chriſtus aſſumere debuit qui conſequuntur ex peccato communi totius naturae, nec tamen repugnant perfectioni ſcientiae et gratiae. Sic igitur non fuit conveniens ut omnes defectus ſeu infirmitates humanas aſſumeret. Sunt enim quidam defectus qui repugnant perfectioni ſcientiae et gratiae, ſicut ignorantia, pronitas ad malum, et difficultas ad bonum. Quidam autem defectus ſunt qui non conſequuntur communiter totam humanam naturam propter peccatum primi parentis, ſed cauſantur in aliquibus hominibus ex quibuſdam particularibus cauſis, ſicut lepra et morbus caducus et alia huiuſmodi. Qui quidem defectus quandoque cauſantur ex culpa hominis, puta ex inordinatione victus, quandoque autem ex defectu virtutis formativae. Quorum neutrum convenit Chriſto, quia caro eius de ſpiritu ſancto concepta eſt, qui eſt infinitae ſapientiae et virtutis, errare et deficere non valens; et ipſe nihil inordinatum in regimine ſuae vitae exercuit. Sunt autem tertii defectus qui in omnibus hominibus communiter inveniuntur ex peccato primi parentis, ſicut mors, fames, ſitis, et alia huiuſmodi. Et hos defectus omnes Chriſtus ſuſcepit. Quos Damaſcenus vocat naturales et indetractibiles paſſiones, naturales quidem, quia conſequuntur communiter totam humanam naturam; indetractibiles quidem, quia defectum ſcientiae et gratiae non important. (IIIa q. 14 a. 4 co.)

Ad primum ergo dicendum quod omnes particulares defectus hominum cauſantur ex corruptibilitate et paſſibilitate corporis, ſuperadditis quibuſdam particularibus cauſis. Et ideo, dum Chriſtus curavit paſſibilitatem et corruptibilitatem corporis noſtri per hoc quod eam aſſumpſit, ex conſequenti omnes alios defectus curavit. (IIIa q. 14 a. 4 ad 1)

Ad ſecundum dicendum quod plenitudo omnis gratiae et ſcientiae animae Chriſti ſecundum ſe debebatur, ex hoc ipſo quod erat a verbo Dei aſſumpta. Et ideo abſolute omnem plenitudinem ſapientiae et gratiae Chriſtus aſſumpſit. Sed defectus noſtros diſpenſative aſſumpſit, ut pro peccato noſtro ſatisfaceret, non quia ei ſecundum ſe competerent. Et ideo non oportuit quod omnes aſſumeret, ſed ſolum illos qui ſufficiebant ad ſatisfaciendum pro peccato totius humanae naturae. (IIIa q. 14 a. 4 ad 2)

Ad tertium dicendum quod mors in omnes homines devenit ex peccato primi parentis, non autem quidam alii defectus, licet ſint morte minores. Unde non eſt ſimilis ratio. (IIIa q. 14 a. 4 ad 3)