Tertia Pars. Quaestio 3.
Over de Vereniging, bezien van de kant van de Persoon, die aannam .

Prooemium

Deinde conſiderandum eſt de unione ex parte perſonae aſſumentis. Et circa hoc quaeruntur octo. Primo, utrum aſſumere conveniat perſonae divinae. Secundo, utrum conveniat naturae divinae. Tertio, utrum natura poſſit aſſumere, abſtracta perſonalitate. Quarto, utrum una perſona poſſit aſſumere ſine alia. Quinto, utrum quaelibet perſona poſſit aſſumere. Sexto, utrum plures perſonae poſſint aſſumere unam naturam numero. Septimo, utrum una perſona poſſit aſſumere duas naturas numero. Octavo, utrum magis fuerit conveniens de perſona filii quod aſſumpſit humanam naturam, quam de alia perſona divina. (IIIa q. 3 pr.)

Articulus 1.
Komt het aan de Goddelijke Persoon toe een geschapen natuur aan te nemen

Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!

Ad primum ſic proceditur. Videtur quod perſonae divinae non conveniat aſſumere naturam creatam. Perſona enim divina ſignificat aliquid maxime perfectum. Perfectum autem eſt cui non poteſt fieri additio. Cum igitur aſſumere ſit quaſi ad ſe ſumere, ita quod aſſumptum addatur aſſumenti, videtur quod perſonae divinae non conveniat aſſumere naturam creatam. (IIIa q. 3 a. 1 arg. 1)

Praeterea, illud ad quod aliquid aſſumitur, communicatur quodammodo ei quod in ipſum aſſumitur, ſicut dignitas communicatur ei qui in dignitatem aſſumitur. Sed de ratione perſonae eſt quod ſit incommunicabilis, ut in prima parte dictum eſt. Ergo perſonae divinae non convenit aſſumere, quod eſt ad ſe ſumere. (IIIa q. 3 a. 1 arg. 2)

Praeterea, perſona conſtituitur per naturam. Sed inconveniens eſt quod conſtitutum aſſumat conſtituens, quia effectus non agit in ſuam cauſam. Ergo perſonae non convenit aſſumere naturam. (IIIa q. 3 a. 1 arg. 3)

Sed contra eſt quod Auguſtinus dicit, in libro de fide ad Petrum, formam, ideſt naturam ſervi in ſuam accepit Deus ille, ſcilicet unigenitus, perſonam. Sed Deus unigenitus eſt perſona. Ergo perſonae competit accipere naturam, quod eſt aſſumere. (IIIa q. 3 a. 1 s. c.)

Reſpondeo dicendum quod in verbo aſſumptionis duo importantur, videlicet principium actus, et terminus, dicitur enim aſſumere quaſi ad ſe aliquid ſumere. Huius autem aſſumptionis perſona eſt et principium et terminus. Principium quidem, quia perſonae proprie competit agere, huiuſmodi autem ſumptio carnis per actionem divinam facta eſt. Similiter etiam perſona eſt huius ſumptionis terminus, quia, ſicut ſupra dictum eſt, unio facta eſt in perſona, non in natura. Et ſic patet quod propriiſſime competit perſonae aſſumere naturam. (IIIa q. 3 a. 1 co.)

Ad primum ergo dicendum quod, cum perſona divina ſit infinita, non poteſt ei fieri additio. Unde Cyrillus dicit, in epiſtola ſynodali Epheſini Concilii, non ſecundum coappoſitionem coniunctionis intelligimus modum. Sicut etiam in unione hominis ad Deum quae eſt per gratiam adoptionis, non additur aliquid Deo, ſed id quod divinum eſt apponitur homini. Unde non Deus, ſed homo perficitur. (IIIa q. 3 a. 1 ad 1)

Ad ſecundum dicendum quod perſona dicitur incommunicabilis inquantum non poteſt de pluribus ſuppoſitis praedicari. Nihil tamen prohibet plura de perſona praedicari. Unde non eſt contra rationem perſonae ſic communicari ut ſubſiſtat in pluribus naturis. Quia etiam in perſonam creatam poſſunt plures naturae concurrere accidentaliter, ſicut in perſona unius hominis invenitur quantitas et qualitas. Hoc autem eſt proprium divinae perſonae, propter eius infinitatem, ut fiat in ea concurſus naturarum, non quidem accidentaliter, ſed ſecundum ſubſiſtentiam. (IIIa q. 3 a. 1 ad 2)

Ad tertium dicendum quod, ſicut ſupra dictum eſt, natura humana non conſtituit perſonam divinam ſimpliciter, ſed conſtituit eam ſecundum quod denominatur a tali natura. Non enim ex natura humana habet filius Dei quod ſit ſimpliciter, cum fuerit ab aeterno, ſed ſolum quod ſit homo. Sed ſecundum naturam divinam conſtituitur perſona divina ſimpliciter. Unde perſona divina non dicitur aſſumere divinam naturam, ſed humanam. (IIIa q. 3 a. 1 ad 3)

Articulus 2.
Komt het aan de goddelijke natuur toe aan te nemen?

Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!

Ad ſecundum ſic proceditur. Videtur quod naturae divinae non conveniat aſſumere. Quia, ſicut dictum eſt aſſumere dicitur quaſi ad ſe ſumere. Sed natura divina non ſumpſit ad ſe humanam naturam, quia non eſt facta unio in natura, ſed in perſona, ſicut ſupra dictum eſt. Ergo naturae divinae non competit aſſumere naturam humanam. (IIIa q. 3 a. 2 arg. 1)

Praeterea, natura divina communis eſt tribus perſonis. Si igitur naturae convenit aſſumere, ſequitur quod conveniat tribus perſonis et ita pater aſſumpſit humanam naturam, ſicut et filius. Quod eſt erroneum. (IIIa q. 3 a. 2 arg. 2)

Praeterea, aſſumere eſt agere. Agere autem convenit perſonae, non naturae, quae magis ſignificatur ut principium quo agens agit. Ergo aſſumere non convenit naturae. (IIIa q. 3 a. 2 arg. 3)

Sed contra eſt quod Auguſtinus dicit, in libro de fide ad Petrum, illa natura quae ſemper genita manet ex patre, ideſt, quae eſt per generationem aeternam accepta a patre, naturam noſtram ſine peccato ſuſcepit. (IIIa q. 3 a. 2 s. c.)

Reſpondeo dicendum quod, ſicut dictum eſt, in verbo aſſumptionis duo ſignificantur, ſcilicet principium actionis, et terminus eius. Eſſe autem aſſumptionis principium convenit naturae divinae ſecundum ſeipſam, quia eius virtute aſſumptio facta eſt. Sed eſſe terminum aſſumptionis non convenit naturae divinae ſecundum ſeipſam, ſed ratione perſonae in qua conſideratur. Et ideo primo quidem et propriiſſime perſona dicitur aſſumere, ſecundario autem poteſt dici quod etiam natura aſſumit naturam ad ſui perſonam. Et ſecundum etiam hunc modum dicitur natura incarnata, non quaſi ſit in carnem converſa; ſed quia naturam carnis aſſumpſit. Unde dicit Damaſcenus, dicimus naturam Dei incarnatam eſſe, ſecundum beatos Athanaſium et Cyrillum. (IIIa q. 3 a. 2 co.)

Ad primum ergo dicendum quod ly ſe eſt reciprocum, et refert idem ſuppoſitum. Natura autem divina non differt ſuppoſito a perſona verbi. Et ideo, inquantum natura divina ſumit naturam humanam ad perſonam verbi, dicitur eam ad ſe ſumere. Sed quamvis pater aſſumat naturam humanam ad perſonam verbi, non tamen propter hoc ſumit eam ad ſe, quia non eſt idem ſuppoſitum patris et verbi. Et ideo non poteſt dici proprie quod pater aſſumat naturam humanam. (IIIa q. 3 a. 2 ad 1)

Ad ſecundum dicendum quod id quod convenit divinae naturae ſecundum ſe, convenit tribus perſonis, ſicut bonitas, ſapientia et huiuſmodi. Sed aſſumere convenit ei ratione perſonae verbi, ſicut dictum eſt. Et ideo ſoli illi perſonae convenit. (IIIa q. 3 a. 2 ad 2)

Ad tertium dicendum quod, ſicut in Deo idem eſt quod eſt et quo eſt, ita etiam in eo idem eſt quod agit et quo agit, quia unumquodque agit inquantum eſt ens. Unde natura divina et eſt id quo Deus agit, et eſt ipſe Deus agens. (IIIa q. 3 a. 2 ad 3)

Articulus 3.
Kan de natuur nog werken, als wij haar beschouwen met ons verstand, afgezien van de persoonlijkheid?

Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!

Ad tertium ſic proceditur. Videtur quod, abſtracta perſonalitate per intellectum, natura non poſſit aſſumere. Dictum eſt enim quod naturae convenit aſſumere ratione perſonae. Sed quod convenit alicui ratione alicuius, remoto eo, non poteſt ei convenire, ſicut corpus, quod eſt viſibile ratione coloris, ſine colore videri non poteſt. Ergo, abſtracta perſonalitate per intellectum, natura aſſumere non poteſt. (IIIa q. 3 a. 3 arg. 1)

Praeterea, aſſumptio importat terminum unionis, ut dictum eſt. Sed unio non poteſt fieri in natura, ſed ſolum in perſona. Ergo, abſtracta perſonalitate, natura divina non poteſt aſſumere. (IIIa q. 3 a. 3 arg. 2)

Praeterea, in prima parte dictum eſt quod in divinis, abſtracta perſonalitate, nihil manet. Sed aſſumens eſt aliquid. Ergo, abſtracta perſonalitate, non poteſt divina natura aſſumere. (IIIa q. 3 a. 3 arg. 3)

Sed contra eſt quod in divinis perſonalitas dicitur proprietas perſonalis, quae eſt triplex, ſcilicet paternitas, proceſſio et filiatio, ut in prima parte dictum eſt. Sed, remotis his per intellectum, adhuc remanet Dei omnipotentia, per quam eſt facta incarnatio, ſicut Angelus dixit, Luc. I, non erit impoſſibile apud Deum omne verbum. Ergo videtur quod, etiam remota perſonalitate, natura divina poſſit aſſumere. (IIIa q. 3 a. 3 s. c.)

Reſpondeo dicendum quod intellectus dupliciter ſe habet ad divina uno modo, ut cognoſcat Deum ſicuti eſt. Et ſic impoſſibile eſt quod circumſcribatur per intellectum aliquid a Deo quod aliud remaneat, quia totum quod eſt in Deo eſt unum, ſalva diſtinctione perſonarum; quarum tamen una tollitur, ſublata alia, quia diſtinguuntur ſolum relationibus, quas oportet eſſe ſimul. Alio modo ſe habet intellectus ad divina, non quidem quaſi cognoſcens Deum ut eſt, ſed per modum ſuum, ſcilicet multipliciter et diviſim id quod in Deo eſt unum. Et per hunc modum poteſt intellectus noſter intelligere bonitatem et ſapientiam divinam, et alia huiuſmodi, quae dicuntur eſſentialia attributa, non intellecta paternitate vel filiatione, quae dicuntur perſonalitates. Et ſecundum hoc, abſtracta perſonalitate per intellectum, poſſumus adhuc intelligere naturam aſſumentem. (IIIa q. 3 a. 3 co.)

Ad primum ergo dicendum quod, quia in divinis idem eſt quo eſt et quod eſt, quidquid eorum quae attribuuntur Deo in abſtracto ſecundum ſe conſideretur, aliis circumſcriptis, erit aliquid ſubſiſtens, et per conſequens perſona, cum ſit in natura intellectuali. Sicut igitur nunc, poſitis proprietatibus perſonalibus in Deo, dicimus tres perſonas, ita, excluſis per intellectum proprietatibus perſonalibus, remanebit in conſideratione noſtra natura divina ut ſubſiſtens, et ut perſona. Et per hunc modum poteſt intelligi quod aſſumat naturam humanam ratione ſuae ſubſiſtentiae vel perſonalitatis. (IIIa q. 3 a. 3 ad 1)

Ad ſecundum dicendum quod, etiam circumſcriptis per intellectum perſonalitatibus trium perſonarum, remanebit in intellectu una perſonalitas Dei, ut Iudaei intelligunt, ad quam poterit terminari aſſumptio, ſicut nunc dicimus eam terminari ad perſonam verbi. (IIIa q. 3 a. 3 ad 2)

Ad tertium dicendum quod, abſtracta perſonalitate per intellectum, dicitur nihil remanere per modum reſolutionis, quaſi aliud ſit quod ſubiicitur relationi, et aliud ipſa relatio, quia quidquid conſideratur in Deo, conſideratur ut ſuppoſitum ſubſiſtens. Poteſt tamen aliquid eorum quae dicuntur de Deo intelligi ſine alio, non per modum reſolutionis, ſed per modum iam dictum. (IIIa q. 3 a. 3 ad 3)

Articulus 4.
Kan een persoon een geschapen natuur aannemen, als de andere niet aanneemt?

Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!

Ad quartum ſic proceditur. Videtur quod una perſona non poſſit aſſumere naturam creatam, alia non aſſumente. Indiviſa enim ſunt opera Trinitatis, ut dicit Auguſtinus, in Enchirid., ſicut enim trium perſonarum eſt una eſſentia, ita una operatio. Sed aſſumere eſt operatio quaedam. Ergo non poteſt convenire uni perſonae divinae quin conveniat alii. (IIIa q. 3 a. 4 arg. 1)

Praeterea, ſicut dicimus perſonam filii incarnatam, ita et naturam, tota enim divina natura in una ſuarum hypoſtaſum incarnata eſt, ut dicit Damaſcenus, in III libro. Sed natura communis eſt tribus perſonis. Ergo et aſſumptio. (IIIa q. 3 a. 4 arg. 2)

Praeterea, ſicut humana natura in Chriſto aſſumpta eſt a Deo, ita etiam et homines per gratiam aſſumuntur ab ipſo, ſecundum illud Rom. XIV, Deus illum aſſumpſit. Sed haec aſſumptio communiter pertinet ad omnes perſonas. Ergo et prima. (IIIa q. 3 a. 4 arg. 3)

Sed contra eſt quod Dionyſius, II cap. de Div. Nom., incarnationis myſterium dicit pertinere ad diſcretam theologiam, ſecundum quam ſcilicet aliquid diſtinctum dicitur de divinis perſonis. (IIIa q. 3 a. 4 s. c.)

Reſpondeo dicendum quod, ſicut dictum eſt, aſſumptio duo importat, ſcilicet actum aſſumentis, et terminum aſſumptionis. Actus autem aſſumentis procedit ex divina virtute, quae communis eſt tribus perſonis, ſed terminus aſſumptionis eſt perſona, ſicut dictum eſt. Et ideo id quod eſt actionis in aſſumptione, commune eſt tribus perſonis, ſed id quod pertinet ad rationem termini, convenit ita uni perſonae quod non alii. Tres enim perſonae fecerunt ut humana natura uniretur uni perſonae filii. (IIIa q. 3 a. 4 co.)

Ad primum ergo dicendum quod ratio illa procedit ex parte operationis. Et ſequeretur concluſio ſi ſolam illam operationem importaret abſque termino, qui eſt perſona. (IIIa q. 3 a. 4 ad 1)

Ad ſecundum dicendum quod natura dicitur incarnata, ſicut et aſſumens, ratione perſonae ad quam terminata eſt unio, ſicut dictum eſt, non autem prout eſt communis tribus perſonis. Dicitur autem tota natura divina incarnata, non quia ſit incarnata in omnibus perſonis, ſed quia nihil deeſt de perfectione divinae naturae perſonae incarnatae. (IIIa q. 3 a. 4 ad 2)

Ad tertium dicendum quod aſſumptio quae fit per gratiam adoptionis, terminatur ad quandam participationem divinae naturae ſecundum aſſimilationem ad bonitatem illius, ſecundum illud II Pet. I, ut divinae conſortes naturae, et cetera. Et ideo huiuſmodi aſſumptio communis eſt tribus perſonis et ex parte principii et ex parte termini. Sed aſſumptio quae eſt per gratiam unionis, eſt communis ex parte principii, non autem ex parte termini, ut dictum eſt. (IIIa q. 3 a. 4 ad 3)

Articulus 5.
Kon een andere goddelijke persoon dan die van den Zoon de menselijke natuur aannemen?

Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!

Ad quintum ſic proceditur. Videtur quod nulla alia perſona divina potuit humanam naturam aſſumere, praeter perſonam filii. Per huiuſmodi enim aſſumptionem factum eſt quod Deus ſit filius hominis. Sed inconveniens eſſet quod eſſe filium conveniret patri vel ſpiritui ſancto, hoc enim vergeret in confuſionem divinarum perſonarum. Ergo pater et ſpiritus ſanctus carnem aſſumere non poſſent. (IIIa q. 3 a. 5 arg. 1)

Praeterea, per incarnationem divinam homines ſunt aſſecuti adoptionem filiorum, ſecundum illud Rom. VIII, non accepiſtis ſpiritum ſervitutis iterum in timore, ſed ſpiritum adoptionis filiorum. Sed filiatio adoptiva eſt participata ſimilitudo filiationis naturalis, quae non convenit nec patri nec ſpiritui ſancto, unde dicitur Rom. VIII, quos praeſcivit et praedeſtinavit conformes fieri imaginis filii ſui. Ergo videtur quod nulla alia perſona potuit incarnari praeter perſonam filii. (IIIa q. 3 a. 5 arg. 2)

Praeterea, filius dicitur miſſus, et genitus nativitate temporali, ſecundum quod incarnatus eſt. Sed patri non convenit mitti, qui eſt innaſcibilis, ut in prima parte habitum eſt. Ergo ſaltem perſona patris non potuit incarnari. (IIIa q. 3 a. 5 arg. 3)

Sed contra, quidquid poteſt filius, poteſt pater, alioquin, non eſſet eadem potentia trium. Sed filius potuit incarnari. Ergo ſimiliter pater et ſpiritus ſanctus. (IIIa q. 3 a. 5 s. c.)

Reſpondeo dicendum quod, ſicut dictum eſt, aſſumptio duo importat, ſcilicet ipſum actum aſſumentis, et terminum aſſumptionis. Principium autem actus eſt virtus divina, terminus autem eſt perſona. Virtus autem divina communiter et indifferenter ſe habet ad omnes perſonas. Eadem etiam eſt communis ratio perſonalitatis in tribus perſonis, licet proprietates perſonales ſint differentes. Quandocumque autem virtus aliqua indifferenter ſe habet ad plura, poteſt ad quodlibet eorum ſuam actionem terminare, ſicut patet in potentiis rationalibus, quae ſe habent ad oppoſita, quorum utrumque agere poſſunt. Sic ergo divina virtus potuit naturam humanam unire vel perſonae patris vel ſpiritus ſancti, ſicut univit eam perſonae filii. Et ideo dicendum eſt quod pater vel ſpiritus ſanctus potuit carnem aſſumere, ſicut et filius. (IIIa q. 3 a. 5 co.)

Ad primum ergo dicendum quod filiatio temporalis, qua Chriſtus dicitur filius hominis, non conſtituit perſonam ipſius, ſicut filiatio aeterna, ſed eſt quiddam conſequens nativitatem temporalem. Unde, ſi per hunc modum nomen filiationis ad patrem vel ſpiritum ſanctum transferretur, nulla ſequeretur confuſio divinarum perſonarum. (IIIa q. 3 a. 5 ad 1)

Ad ſecundum dicendum quod filiatio adoptiva eſt quaedam participata ſimilitudo filiationis naturalis; ſed fit in nobis appropriate a patre, qui eſt principium naturalis filiationis; et per donum ſpiritus ſancti, qui eſt amor patris et filii; ſecundum illud Galat. IV, miſit Deus ſpiritum filii ſui in corda noſtra, clamantem, abba, pater. Et ideo ſicut, filio incarnato, adoptivam filiationem accipimus ad ſimilitudinem naturalis filiationis eius; ita, patre incarnato, adoptivam filiationem reciperemus ab eo tanquam a principio naturalis filiationis; et a ſpiritu ſancto, tanquam a nexu communi patris et filii. (IIIa q. 3 a. 5 ad 2)

Ad tertium dicendum quod patri convenit eſſe innaſcibilem ſecundum nativitatem aeternam, quod non excluderet nativitas temporalis. Mitti autem dicitur filius ſecundum incarnationem, eo quod eſt ab illo, ſine quo incarnatio non ſufficeret ad rationem miſſionis. (IIIa q. 3 a. 5 ad 3)

Articulus 6.
Konden twee goddelijke personen een enkele natuur aannemen?

Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!

Ad ſextum ſic proceditur. Videtur quod duae perſonae divinae non poſſunt aſſumere unam et eandem numero naturam. Hoc enim ſuppoſito aut eſſent unus homo, vel plures. Sed non plures, ſicut enim una natura divina in pluribus perſonis non patitur eſſe plures deos, ita una humana natura in pluribus perſonis non patitur eſſe plures homines. Similiter etiam non poſſent eſſe unus homo, quia unus homo eſt iſte homo, qui demonſtrat unam perſonam; et ſic tolleretur diſtinctio trium perſonarum divinarum, quod eſt inconveniens. Non ergo duae aut tres perſonae poſſunt accipere unam naturam humanam. (IIIa q. 3 a. 6 arg. 1)

Praeterea, aſſumptio terminatur ad unitatem perſonae, ut dictum eſt. Sed non eſt una perſona patris et filii et ſpiritus ſancti. Ergo non poſſunt tres perſonae aſſumere unam naturam humanam. (IIIa q. 3 a. 6 arg. 2)

Praeterea, Damaſcenus dicit, in III libro, et Auguſtinus, in I de Trin., quod ex incarnatione filii Dei conſequitur quod quidquid dicitur de filio Dei, dicitur de filio hominis, et e converſo. Si ergo tres perſonae aſſumerent unam naturam humanam, ſequitur quod quidquid dicitur de qualibet trium perſonarum, diceretur de illo homine, et e converſo ea quae dicerentur de illo homine, poſſent dici de qualibet trium perſonarum. Sic ergo id quod eſt proprium patris, ſcilicet generare filium ab aeterno, diceretur de illo homine, et per conſequens diceretur de filio Dei, quod eſt inconveniens. Non ergo eſt poſſibile quod tres perſonae divinae aſſumant unam naturam humanam. (IIIa q. 3 a. 6 arg. 3)

Sed contra, perſona incarnata ſubſiſtit in duabus naturis, divina ſcilicet et humana. Sed tres perſonae poſſunt ſubſiſtere in una natura divina. Ergo etiam poſſunt ſubſiſtere in una natura humana, ita ſcilicet quod ſit una natura humana a tribus perſonis aſſumpta. (IIIa q. 3 a. 6 s. c.)

Reſpondeo dicendum quod, ſicut ſupra dictum eſt, ex unione animae et corporis in Chriſto non fit neque nova perſona neque hypoſtaſis, ſed fit una natura aſſumpta in perſonam vel hypoſtaſim divinam. Quod quidem non fit per potentiam naturae humanae, ſed per potentiam perſonae divinae. Eſt autem talis divinarum perſonarum conditio quod una earum non excludit aliam a communione eiuſdem naturae, ſed ſolum a communione eiuſdem perſonae. Quia igitur in myſterio incarnationis tota ratio facti eſt potentia facientis, ut Auguſtinus dicit, in epiſtola ad Voluſianum; magis eſt circa hoc iudicandum ſecundum conditionem perſonae aſſumentis quam ſecundum conditionem naturae humanae aſſumptae. Sic igitur non eſt impoſſibile divinis perſonis ut duae vel tres aſſumant unam naturam humanam. Eſſet tamen impoſſibile ut aſſumerent unam hypoſtaſim vel unam perſonam humanam, ſicut Anſelmus dicit, in libro de conceptu virginali, quod plures perſonae non poſſunt aſſumere unum eundemque hominem. (IIIa q. 3 a. 6 co.)

Ad primum ergo dicendum quod, hac poſitione facta, quod ſcilicet tres perſonae aſſumerent unam humanam naturam, verum eſſet dicere quod tres perſonae eſſent unus homo, propter unam humanam naturam, ſicut nunc verum eſt dicere quod ſunt unus Deus, propter unam divinam naturam. Nec ly unus importat unitatem perſonae, ſed unitatem in natura humana. Non enim poſſet argui ex hoc quod tres perſonae ſunt unus homo, quod eſſent unus ſimpliciter, nihil enim prohibet dicere quod homines qui ſunt plures ſimpliciter, ſint unus quantum ad aliquid, puta unus populus; ſicut Auguſtinus dicit, VI de Trin., diverſum eſt natura ſpiritus hominis et ſpiritus Dei, ſed inhaerendo fit unus ſpiritus, ſecundum illud I Cor. VI, qui adhaeret Deo, unus ſpiritus eſt. (IIIa q. 3 a. 6 ad 1)

Ad ſecundum dicendum quod, illa poſitione facta, humana natura eſſet aſſumpta in unitate non unius perſonae, ſed in unitate ſingularum perſonarum, ita ſcilicet quod, ſicut divina natura habet naturalem unitatem cum ſingulis perſonis, ita natura humana haberet unitatem cum ſingulis per aſſumptionem. (IIIa q. 3 a. 6 ad 2)

Ad tertium dicendum quod circa myſterium incarnationis fuit communicatio proprietatum pertinentium ad naturam, quia quaecumque conveniunt naturae, poſſunt praedicari de perſona ſubſiſtente in natura illa, cuiuſcumque naturae nomine ſignificetur. Praedicta ergo poſitione facta, de perſona patris poterunt praedicari et ea quae ſunt humanae naturae, et ea quae ſunt divinae, et ſimiliter de perſona filii et ſpiritus ſancti. Non autem illud quod conveniret perſonae patris ratione propriae perſonae, poſſet attribui perſonae filii aut ſpiritus ſancti, propter diſtinctionem perſonarum, quae remaneret. Poſſet ergo dici quod, ſicut pater eſt ingenitus, ita homo eſſet ingenitus, ſecundum quod ly homo ſupponeret pro perſona patris. Si quis autem ulterius procederet, homo eſt ingenitus, filius eſt homo, ergo filius eſt ingenitus, eſſet fallacia figurae dictionis vel accidentis. Sicut et nunc dicimus Deum eſſe ingenitum, quia pater eſt ingenitus, nec tamen poſſumus concludere quod filius ſit ingenitus, quamvis ſit Deus. (IIIa q. 3 a. 6 ad 3)

Articulus 7.
Kan een goddelijke Persoon twee menselijke naturen aannemen?

Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!

Ad ſeptimum ſic proceditur. Videtur quod una perſona divina non poſſit aſſumere duas naturas humanas. Natura enim aſſumpta in myſterio incarnationis non habet aliud ſuppoſitum praeter ſuppoſitum perſonae divinae, ut ex ſupra dictis patet. Si ergo ponatur eſſe una perſona divina aſſumens duas humanas naturas, eſſet unum ſuppoſitum duarum naturarum eiuſdem ſpeciei. Quod videtur implicare contradictionem, non enim natura unius ſpeciei multiplicatur niſi ſecundum diſtinctionem ſuppoſitorum. (IIIa q. 3 a. 7 arg. 1)

Praeterea, hac ſuppoſitione facta, non poſſet dici quod perſona divina incarnata eſſet unus homo, quia non haberet unam naturam humanam. Similiter etiam non poſſet dici quod eſſent plures homines, quia plures homines ſunt ſuppoſito diſtincti, et ibi eſſet unum tantum ſuppoſitum. Ergo praedicta poſitio eſſet omnino impoſſibilis. (IIIa q. 3 a. 7 arg. 2)

Praeterea, in incarnationis myſterio tota divina natura eſt unita toti naturae aſſumptae, ideſt cuilibet parti eius, eſt enim Chriſtus perfectus Deus et perfectus homo, totus Deus et totus homo, ut Damaſcenus dicit, in III libro. Sed duae humanae naturae non poſſent totaliter ſibi invicem uniri, quia oporteret quod anima unius eſſet unita corpori alterius, et quod etiam duo corpora eſſent ſimul, quod etiam confuſionem induceret naturarum. Non ergo eſt poſſibile quod perſona divina duas humanas naturas aſſumeret. (IIIa q. 3 a. 7 arg. 3)

Sed contra eſt quod quidquid poteſt pater, poteſt filius. Sed pater poſt incarnationem filii, poteſt aſſumere naturam humanam aliam numero ab ea quam filius aſſumpſit, in nullo enim per incarnationem filii eſt diminuta potentia patris vel filii. Ergo videtur quod filius, poſt incarnationem, poſſit aliam humanam naturam aſſumere, praeter eam quam aſſumpſit. (IIIa q. 3 a. 7 s. c.)

Reſpondeo dicendum quod id quod poteſt in unum et non in amplius, habet potentiam limitatam ad unum. Potentia autem divinae perſonae eſt infinita, nec poteſt limitari ad aliquid creatum. Unde non eſt dicendum quod perſona divina ita aſſumpſerit unam naturam humanam quod non potuerit aſſumere aliam. Videretur enim ex hoc ſequi quod perſonalitas divinae naturae eſſet ita comprehenſa per unam humanam naturam quod ad eius perſonalitatem alia aſſumi non poſſit. Quod eſt impoſſibile, non enim increatum a creato comprehendi poteſt. Patet ergo quod, ſive conſideremus perſonam divinam ſecundum virtutem, quae eſt principium unionis; ſive ſecundum ſuam perſonalitatem, quae eſt terminus unionis, oportet dicere quod perſona divina, praeter naturam humanam quam aſſumpſit poſſit aliam numero naturam humanam aſſumere. (IIIa q. 3 a. 7 co.)

Ad primum ergo dicendum quod natura creata perficitur in ſua ratione per formam, quae multiplicatur ſecundum diviſionem materiae. Et ideo, ſi compoſitio formae et materiae conſtituat novum ſuppoſitum, conſequens eſt quod natura multiplicetur ſecundum multiplicationem ſuppoſitorum. Sed in myſterio incarnationis unio formae et materiae, ideſt animae et corporis, non conſtituit novum ſuppoſitum, ut ſupra dictum eſt. Et ideo poſſet eſſe multitudo ſecundum numerum ex parte naturae, propter diviſionem materiae, abſque diſtinctione ſuppoſitorum. (IIIa q. 3 a. 7 ad 1)

Ad ſecundum dicendum quod poſſet videri quod, praedicta poſitione facta, conſequeretur quod eſſent duo homines, propter duas naturas, abſque hoc quod eſſent ibi duo ſuppoſita, ſicut e converſo tres perſonae dicerentur unus homo, propter unam naturam humanam aſſumptam, ut ſupra dictum eſt. Sed hoc non videtur eſſe verum. Quia nominibus eſt utendum ſecundum quod ſunt ad ſignificandum impoſita. Quod quidem eſt ex conſideratione eorum quae apud nos ſunt. Et ideo oportet, circa modum ſignificandi et conſignificandi, conſiderare ea quae apud nos ſunt. In quibus nunquam nomen ab aliqua forma impoſitum pluraliter dicitur niſi propter pluralitatem ſuppoſitorum, homo enim qui eſt duobus veſtimentis indutus, non dicitur duo veſtiti, ſed unus veſtitus duobus veſtimentis; et qui habet duas qualitates, dicitur ſingulariter aliqualis ſecundum duas qualitates. Natura autem aſſumpta quantum ad aliquid ſe habet per modum indumenti, licet non ſit ſimilitudo quantum ad omnia, ut ſupra dictum eſt. Et ideo, ſi perſona divina aſſumeret duas naturas humanas, propter unitatem ſuppoſiti diceretur unus homo habens duas naturas humanas. Contingit autem quod plures homines dicuntur unus populus, propter hoc quod conveniunt in aliquo uno, non autem propter unitatem ſuppoſiti. Et ſimiliter, ſi duae perſonae divinae aſſumerent unam numero humanam naturam, dicerentur unus homo, ut ſupra dictum eſt, non propter unitatem ſuppoſiti, ſed inquantum conveniunt in aliquo uno. (IIIa q. 3 a. 7 ad 2)

Ad tertium dicendum quod divina et humana natura non eodem ordine ſe habent ad unam divinam perſonam, ſed per prius comparatur ad ipſam divina natura, utpote quae eſt unum cum ea ab aeterno; ſed natura humana comparatur ad perſonam divinam per poſterius, utpote aſſumpta ex tempore a divina perſona, non quidem ad hoc quod natura ſit ipſa perſona, ſed quod perſona in natura ſubſiſtat filius enim Dei eſt ſua deitas, ſed non eſt ſua humanitas. Et ideo ad hoc quod natura humana aſſumatur a divina perſona, relinquitur quod divina natura unione perſonali uniatur toti naturae aſſumptae, ideſt ſecundum omnes partes eius. Sed duarum naturarum aſſumptarum eſſet uniformis habitudo ad perſonam divinam, nec una aſſumeret aliam. Unde non oporteret quod una earum totaliter alteri uniretur, ideſt, omnes partes unius omnibus partibus alterius. (IIIa q. 3 a. 7 ad 3)

Articulus 8.
Was het meer gepast, dat de Zoon Godsmens werd dan de Vader of de Heilige Geest?

Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!

Ad octavum ſic proceditur. Videtur quod non fuerit magis conveniens filium Dei incarnari quam patrem vel ſpiritum ſanctum. Per myſterium enim incarnationis homines ad veram Dei cognitionem ſunt perducti, ſecundum illud Ioan. XVIII, in hoc natus ſum, et ad hoc veni in mundum, ut teſtimonium perhiberem veritati. Sed ex hoc quod perſona filii Dei eſt incarnata, multi impediti fuerunt a vera Dei cognitione, ea quae dicuntur de filio ſecundum humanam naturam referentes ad ipſam filii perſonam, ſicut Arius, qui poſuit inaequalitatem perſonarum propter hoc quod dicitur Ioan. XIV, pater maior me eſt, qui quidem error non proveniſſet ſi perſona patris incarnata fuiſſet; nullus enim exiſtimaſſet patrem filio minorem. Magis ergo videtur conveniens fuiſſe quod perſona patris incarnaretur quam perſona filii. (IIIa q. 3 a. 8 arg. 1)

Praeterea, incarnationis effectus videtur eſſe recreatio quaedam humanae naturae, ſecundum illud Galat. ult., in Chriſto Ieſu neque circumciſio aliquid valet neque praeputium, ſed nova creatura. Sed potentia creandi appropriatur patri. Ergo magis decuiſſet patrem incarnari quam filium. (IIIa q. 3 a. 8 arg. 2)

Praeterea, incarnatio ordinatur ad remiſſionem peccatorum, ſecundum illud Matth. I, vocabis nomen eius Ieſum, ipſe enim ſalvum faciet populum ſuum a peccatis eorum. Remiſſio autem peccatorum attribuitur ſpiritui ſancto, ſecundum illud Ioan. XX, accipite ſpiritum ſanctum, quorum remiſeritis peccata, remittentur eis. Ergo magis congruebat perſonam ſpiritus ſancti incarnari quam perſonam filii. (IIIa q. 3 a. 8 arg. 3)

Sed contra eſt quod Damaſcenus dicit, in III libro, in myſterio incarnationis manifeſtata eſt ſapientia et virtus Dei, ſapientia quidem, quia invenit difficillimi ſolutionem pretii valde decentiſſimam; virtus autem, quia victum fecit rurſus victorem. Sed virtus et ſapientia appropriantur filio, ſecundum illud I Cor. I, Chriſtum Dei virtutem et Dei ſapientiam. Ergo conveniens fuit perſonam filii incarnari. (IIIa q. 3 a. 8 s. c.)

Reſpondeo dicendum quod convenientiſſimum fuit perſonam filii incarnari. Primo quidem, ex parte unionis. Convenienter enim ea quae ſunt ſimilia, uniuntur. Ipſius autem perſonae filii, qui eſt verbum Dei, attenditur, uno quidem modo, communis convenientia ad totam creaturam. Quia verbum artificis, ideſt conceptus eius, eſt ſimilitudo exemplaris eorum quae ab artifice fiunt. Unde verbum Dei, quod eſt aeternus conceptus eius, eſt ſimilitudo exemplaris totius creaturae. Et ideo, ſicut per participationem huius ſimilitudinis creaturae ſunt in propriis ſpeciebus inſtitutae, ſed mobiliter; ita per unionem verbi ad creaturam non participativam ſed perſonalem, conveniens fuit reparari creaturam in ordine ad aeternam et immobilem perfectionem, nam et artifex per formam artis conceptam qua artificiatum condidit, ipſum, ſi collapſum fuerit, reſtaurat. Alio modo, habet convenientiam ſpecialiter cum humana natura, ex eo quod verbum eſt conceptus aeternae ſapientiae a qua omnis ſapientia hominum derivatur. Et ideo homo per hoc in ſapientia proficit, quae eſt propria eius perfectio prout eſt rationalis, quod participat verbum Dei, ſicut diſcipulus inſtruitur per hoc quod recipit verbum magiſtri. Unde et Eccli. I dicitur, fons ſapientiae verbum Dei in excelſis. Et ideo, ad conſummatam hominis perfectionem, conveniens fuit ut ipſum verbum Dei humanae naturae perſonaliter uniretur. Secundo poteſt accipi ratio huius congruentiae ex fine unionis, qui eſt impletio praedeſtinationis, eorum ſcilicet qui praeordinati ſunt ad hereditatem caeleſtem, quae non debetur niſi filiis, ſecundum illud Rom. VIII, filii et heredes. Et ideo congruum fuit ut per eum qui eſt filius naturalis, homines participarent ſimilitudinem huius filiationis ſecundum adoptionem, ſicut apoſtolus ibidem dicit, quos praeſcivit et praedeſtinavit conformes fieri imagini filii eius. Tertio poteſt accipi ratio huius congruentiae ex peccato primi parentis, cui per incarnationem remedium adhibetur. Peccavit enim primus homo appetendo ſcientiam, ut patet ex verbis ſerpentis promittentis homini ſcientiam boni et mali. Unde conveniens fuit ut per verbum verae ſapientiae homo reduceretur in Deum, qui per inordinatum appetitum ſcientiae receſſerat a Deo. (IIIa q. 3 a. 8 co.)

Ad primum ergo dicendum quod nihil eſt quo humana malitia non poſſet abuti, quando etiam ipſa Dei bonitate abutitur, ſecundum illud Rom. II, an divitias bonitatis eius contemnis? Unde et, ſi perſona patris fuiſſet incarnata, potuiſſet ex hoc homo alicuius erroris occaſionem aſſumere, quaſi filius ſufficere non potuiſſet ad humanam naturam reparandam. (IIIa q. 3 a. 8 ad 1)

Ad ſecundum dicendum quod prima rerum creatio facta eſt a potentia Dei patris per verbum. Unde et recreatio per verbum fieri debuit a potentia Dei patris, ut recreatio creationi reſponderet, ſecundum illud II Cor. V, Deus erat in Chriſto mundum reconcilians ſibi. (IIIa q. 3 a. 8 ad 2)

Ad tertium dicendum quod ſpiritus ſancti proprium eſt quod ſit donum patris et filii. Remiſſio autem peccatorum fit per ſpiritum ſanctum tanquam per donum Dei. Et ideo convenientius fuit ad iuſtificationem hominum quod incarnaretur filius, cuius ſpiritus ſanctus eſt donum. (IIIa q. 3 a. 8 ad 3)