Consequenter considerandum est de sacramento confirmationis. Et circa hoc quaeruntur
duodecim. Primo, utrum confirmatio sit sacramentum. Secundo, de materia eius. Tertio,
utrum sit de necessitate sacramenti quod chrisma fuerit prius per episcopum consecratum.
Quarto, de forma ipsius. Quinto, utrum imprimat characterem. Sexto, utrum character
confirmationis praesupponat characterem baptismalem. Septimo, utrum conferat gratiam.
Octavo, cui competat recipere hoc sacramentum. Nono, in qua parte. Decimo, utrum requiratur
aliquis qui teneat confirmandum. Undecimo, utrum hoc sacramentum per solos episcopos
detur. Duodecimo, de ritu eius. (IIIa q. 72 pr.)
Articulus 1. Is het vormsel een Sacrament?
Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan
slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website
helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!
Ad primum sic proceditur. Videtur quod confirmatio non sit sacramentum. Sacramenta
enim ex divina institutione efficaciam habent, sicut supra dictum est. Sed confirmatio
non legitur a Christo instituta. Ergo non est sacramentum. (IIIa q. 72 a. 1 arg. 1)
Praeterea, sacramenta novae legis in veteri praefigurata fuerunt, ut apostolus dicit,
I Cor. X, quod omnes in Moyse baptizati sunt in nube et in mari, et omnes eandem spiritualem
escam manducaverunt, et omnes eundem potum spiritualem biberunt. Sed confirmatio non
fuit praefigurata in veteri testamento. Ergo non est sacramentum. (IIIa q. 72 a. 1 arg. 2)
Praeterea, sacramenta ordinantur ad hominum salutem. Sed sine confirmatione potest
esse salus, nam pueri baptizati sine confirmatione decedentes salvantur. Ergo confirmatio
non est sacramentum. (IIIa q. 72 a. 1 arg. 3)
Praeterea, per omnia sacramenta Ecclesiae homo Christo conformatur, qui est sacramentorum
auctor. Sed per confirmationem homo Christo conformari non potest, qui non legitur
esse confirmatus. (IIIa q. 72 a. 1 arg. 4)
Sed contra est quod Melchiades Papa scribit Hispaniarum episcopis, de his super quibus
rogastis nos vos informari, idest, utrum maius sit sacramentum manus impositio episcoporum
an Baptismus, scitote utrumque magnum esse sacramentum. (IIIa q. 72 a. 1 s. c.)
Respondeo dicendum quod sacramenta novae legis ordinantur ad speciales gratiae effectus,
et ideo, ubi occurrit aliquis specialis effectus gratiae, ibi ordinatur speciale sacramentum.
Quia vero sensibilia et corporalia gerunt spiritualium et intelligibilium similitudinem,
ex his quae in vita corporali aguntur, percipere possumus quid in spirituali vita
speciale existat. Manifestum est autem quod in vita corporali specialis quaedam perfectio
est quod homo ad perfectam aetatem perveniat, et perfectas actiones hominis agere
possit, unde et apostolus dicit, I Cor. XIII, cum autem factus sum vir, evacuavi quae
erant parvuli. Et inde etiam est quod, praeter motum generationis, quo aliquis accipit
vitam corporalem, est motus augmenti, quo aliquis perducitur ad perfectam aetatem.
Sic igitur et vitam spiritualem homo accipit per Baptismum, qui est spiritualis regeneratio.
In confirmatione autem homo accipit quasi quandam aetatem perfectam spiritualis vitae.
Unde Melchiades Papa dicit, spiritus sanctus, qui super aquas Baptismi salutifero
descendit lapsu, in fonte plenitudinem tribuit ad innocentiam, in confirmatione augmentum
praestat ad gratiam. In Baptismo regeneramur ad vitam, post Baptismum roboramur. Et
ideo manifestum est quod confirmatio est speciale sacramentum. (IIIa q. 72 a. 1 co.)
Ad primum ergo dicendum quod circa institutionem huius sacramenti est triplex opinio.
Quidam enim dixerunt quod hoc sacramentum non fuit institutum nec a Christo nec ab
apostolis, sed postea processu temporis in quodam Concilio. Alii vero dixerunt quod
fuit institutum ab apostolis. Sed hoc non potest esse, quia instituere novum sacramentum
pertinet ad potestatem excellentiae, quae competit soli Christo. Et ideo dicendum
quod Christus instituit hoc sacramentum, non exhibendo, sed promittendo, secundum
illud Ioan. XVI, nisi ego abiero, Paraclitus non veniet ad vos, si autem abiero, mittam
eum ad vos. Et hoc ideo quia in hoc sacramento datur plenitudo spiritus sancti, quae
non erat danda ante Christi resurrectionem et ascensionem, secundum illud Ioan. VII,
nondum erat spiritus datus, quia Iesus nondum erat glorificatus. (IIIa q. 72 a. 1 ad 1)
Ad secundum dicendum quod confirmatio est sacramentum plenitudinis gratiae, et ideo
non potuit habere aliquid respondens in veteri lege, quia nihil ad perfectum adduxit
lex, ut dicitur Heb. VII. (IIIa q. 72 a. 1 ad 2)
Ad tertium dicendum quod, sicut supra dictum est, omnia sacramenta sunt aliqualiter
necessaria ad salutem, sed quaedam sine quibus non est salus, quaedam vero sicut quae
operantur ad perfectionem salutis. Et hoc modo confirmatio est de necessitate salutis,
quamvis sine ea possit esse salus, dummodo non praetermittatur ex contemptu sacramenti. (IIIa q. 72 a. 1 ad 3)
Ad quartum dicendum quod illi qui confirmationem accipiunt, quae est sacramentum plenitudinis
gratiae, Christo conformantur inquantum ipse a primo instanti suae conceptionis fuit
plenus gratiae et veritatis, ut dicitur Ioan. I. Quae quidem plenitudo declarata est
in Baptismo, quando spiritus sanctus descendit corporali specie super eum. Unde et
Luc. IV dicitur quod Iesus plenus spiritu sancto regressus est a Iordane. Non autem
conveniebat dignitati Christi, qui est sacramentorum auctor, ut a sacramento plenitudinem
gratiae acciperet. (IIIa q. 72 a. 1 ad 4)
Articulus 2. Is chrisma voor het vormsel de geschikte stof?
Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan
slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website
helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!
Ad secundum sic proceditur. Videtur quod chrisma non sit conveniens materia huius
sacramenti. Hoc enim sacramentum, ut dictum est, institutum est a Christo promittente
discipulis spiritum sanctum. Sed ipse misit eis spiritum sanctum absque chrismatis
unctione. Ipsi etiam apostoli hoc sacramentum conferebant per solam manus impositionem,
absque chrismate, dicitur enim Act. VIII quod apostoli imponebant manus super baptizatos,
et accipiebant spiritum sanctum. Ergo chrisma non est materia huius sacramenti, quia
materia est de necessitate sacramenti. (IIIa q. 72 a. 2 arg. 1)
Praeterea, confirmatio quodammodo perficit sacramentum Baptismi, sicut supra dictum
est, et ita debet ei conformari sicut perfectio perfectibili. Sed in Baptismo est
materia simplex elementum, scilicet aqua. Ergo huius sacramenti non est conveniens
materia chrisma, quod conficitur ex oleo et balsamo. (IIIa q. 72 a. 2 arg. 2)
Praeterea, oleum assumitur in materia huius sacramenti ad inungendum. Sed quolibet
oleo potest fieri inunctio, puta oleo quod fit ex nucibus, et ex quibuscumque aliis
rebus. Non ergo solum oleum olivarum debet assumi ad huiusmodi sacramentum. (IIIa q. 72 a. 2 arg. 3)
Praeterea, supra dictum est quod aqua assumitur ut materia ad baptizandum quia ubique
de facili invenitur. Sed oleum olivarum non ubique invenitur, et multo minus balsamum.
Non ergo chrisma, quod ex his conficitur, est conveniens materia huius sacramenti. (IIIa q. 72 a. 2 arg. 4)
Sed contra est quod Gregorius dicit, in registro, presbyteri baptizatos infantes signare
in frontibus sacro chrismate non praesumant. Ergo chrisma est materia huius sacramenti. (IIIa q. 72 a. 2 s. c.)
Respondeo dicendum quod chrisma est conveniens materia huius sacramenti. Sicut enim
dictum est, in hoc sacramento datur plenitudo spiritus sancti ad robur spirituale,
quod competit perfectae aetati. Homo autem, cum ad perfectam aetatem pervenerit, incipit
iam communicare actiones suas ad alios, antea vero quasi singulariter sibi ipsi vivit.
Gratia vero spiritus sancti in oleo designatur, unde Christus dicitur esse, unctus
oleo laetitiae, propter plenitudinem spiritus sancti quam habuit. Et ideo oleum competit
materiae huius sacramenti. Admiscetur autem balsamum propter fragrantiam odoris, quae
redundat ad alios, unde et apostolus dicit, II Cor. II, Christi bonus odor sumus,
et cetera. Et licet multa alia sint odorifera, tamen praecipue accipitur balsamum,
propter hoc quod habet praecipuum odorem, et quia etiam incorruptionem praestat, unde
Eccli. XXIV dicitur, quasi balsamum non mixtum odor meus. (IIIa q. 72 a. 2 co.)
Ad primum ergo dicendum quod Christus ex potestate quam habet in sacramentis, contulit
apostolis rem huius sacramenti, idest plenitudinem spiritus sancti, sine sacramento,
eo quod ipsi primitias spiritus sancti acceperunt, sicut dicitur Rom. VIII. Nihilominus
tamen aliquid conforme materiae huius sacramenti exhibitum fuit apostolis sensibiliter
in collatione spiritus sancti. Quod enim spiritus sanctus sensibiliter super eos descendit
in specie ignis, ad eandem significationem refertur ad quam refertur oleum, nisi quod
ignis habet vim activam, oleum autem vim passivam, inquantum est materia et fomentum
ignis. Et hoc satis competebat, nam per apostolos gratia spiritus sancti erat ad alios
derivanda. Super apostolos etiam spiritus sanctus descendit in figura linguae. Quod
ad idem refertur significandum quod significat balsamum, nisi quod lingua per locutionem
est communicativa ad alterum, balsamum vero per odorem; quia scilicet apostoli replebantur
spiritu sancto ut fidei doctores, alii vero fideles ut operatores eorum quae pertinent
ad aedificationem fidelium. Similiter etiam ad impositionem manus apostolorum, et
etiam ad eorum praedicationem, descendebat plenitudo spiritus sancti super fideles
sub visibilibus signis, sicut a principio descenderat super apostolos, unde Petrus
dicit, Act. XI, cum coepissem loqui, cecidit spiritus sanctus super eos, sicut et
in nos in initio. Et ideo non erat necessaria sensibilis materia sacramentalis, ubi
sensibilia signa miraculose exhibebantur divinitus. Utebantur tamen apostoli communiter
chrismate in exhibitione sacramenti, quando huiusmodi visibilia signa non exhibebantur.
Dicit enim Dionysius, IV cap. Eccl. Hier., est quaedam perfectiva operatio, quam duces
nostri, idest apostoli, chrismatis hostiam nominant. (IIIa q. 72 a. 2 ad 1)
Ad secundum dicendum quod Baptismus datur ad spiritualem vitam simpliciter consequendam,
et ideo competit illi sacramento materia simplex. Sed hoc sacramentum datur ad plenitudinem
consequendam spiritus sancti, cuius est multiformis operatio, secundum illud Sap.
VII, est autem in illa spiritus sanctus, unicus, multiplex, et I Cor. XII dicitur,
divisiones gratiarum sunt, idem autem spiritus. Et ideo convenienter huius sacramenti
est materia composita. (IIIa q. 72 a. 2 ad 2)
Ad tertium dicendum quod proprietates olei quibus significatur spiritus sanctus, magis
inveniuntur in oleo olivarum quam in quocumque alio oleo. Unde et ipsa oliva, semper
frondibus virens, virorem et misericordiam spiritus sancti significat. Hoc etiam oleum
proprie dicitur oleum, et maxime habetur in usu ubi haberi potest. Quilibet autem
alius liquor ex similitudine huius oleum nominatur, nec est in usu communi, nisi in
supplementum apud eos quibus deest oleum olivarum. Et ideo hoc oleum solum assumitur
in usum huius et quorundam aliorum sacramentorum. (IIIa q. 72 a. 2 ad 3)
Ad quartum dicendum quod Baptismus est sacramentum absolutae necessitatis, et ideo
eius materia debet ubique inveniri. Sufficit autem quod materia huius sacramenti,
quod non est tantae necessitatis, possit de facili ad omnia loca terrarum deferri. (IIIa q. 72 a. 2 ad 4)
Articulus 3. Is het voor de geldigheid van dit Sacrament nodig dat het chrisma eerst door de bisschop
zou gewijd worden?
Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan
slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website
helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!
Ad tertium sic proceditur. Videtur quod non sit de necessitate huius sacramenti quod
chrisma, quod est materia huius sacramenti, fuerit prius per episcopum consecratum.
Baptismus enim, in quo fit plena remissio peccatorum, non est minoris efficaciae quam
hoc sacramentum. Sed, licet quaedam sanctificatio adhibeatur aquae baptismali ante
Baptismum, non tamen est de necessitate sacramenti, quia in articulo necessitatis
praeteriri potest. Ergo nec est de necessitate huius sacramenti quod chrisma fuerit
per episcopum consecratum. (IIIa q. 72 a. 3 arg. 1)
Praeterea, idem non debet bis consecrari. Sed materia sacramenti sanctificatur in
ipsa collatione sacramenti per formam verborum qua confertur sacramentum, unde et
Augustinus dicit, super Ioan., accedit verbum ad elementum et fit sacramentum. Non
ergo debet prius chrisma consecrari quam hoc sacramentum tradatur. (IIIa q. 72 a. 3 arg. 2)
Praeterea, omnis consecratio quae fit in sacramentis, ad consecutionem gratiae ordinatur.
Sed materia sensibilis confecta ex oleo et balsamo non est capax gratiae. Ergo non
debet ei aliqua consecratio adhiberi. (IIIa q. 72 a. 3 arg. 3)
Sed contra est quod Innocentius Papa dicit, presbyteris, cum baptizant, ungere baptizatos
chrismate liceat, quod ab episcopo fuerat consecratum, non tamen frontem ex eodem
oleo signare, quod solis debetur episcopis, cum tradunt Paraclitum; quod quidem fit
in hoc sacramento. Ergo ad hoc sacramentum requiritur quod materia huius sacramenti
prius per episcopum consecretur. (IIIa q. 72 a. 3 s. c.)
Respondeo dicendum quod tota sacramentorum sanctificatio a Christo derivatur, ut supra
dictum est. Est autem considerandum quod quibusdam sacramentis habentibus materiam
corpoream Christus est usus, scilicet Baptismo et etiam Eucharistia. Et ideo ex ipso
usu Christi materiae horum sacramentorum aptitudinem acceperunt ad perfectionem sacramenti.
Unde Chrysostomus dicit quod nunquam aquae Baptismi purgare peccata credentium possent,
nisi tactu dominici corporis sanctificatae fuissent. Et ipse similiter dominus, accipiens
panem, benedixit, similiter autem et calicem, ut habetur Matth. XXVI et Luc. XXII.
Et propter hoc non est de necessitate horum sacramentorum quod materia prius benedicatur,
quia sufficit benedictio Christi. Si qua vero benedictio adhibeatur, pertinet ad solemnitatem
sacramenti, non autem ad necessitatem. Unctionibus autem visibilibus Christus non
est usus, ne fieret iniuria invisibili unctioni qua est unctus prae consortibus suis.
Et ideo tam chrisma quam oleum sanctum et oleum infirmorum prius benedicuntur quam
adhibeantur ad usum sacramenti. (IIIa q. 72 a. 3 co.)
Ad primum ergo patet responsio ex dictis. (IIIa q. 72 a. 3 ad 1)
Ad secundum dicendum quod utraque consecratio chrismatis non refertur ad idem. Sicut
enim instrumentum virtutem instrumentalem acquirit dupliciter, scilicet quando accipit
formam instrumenti, et quando movetur a principali agente ita etiam materia sacramenti
duplici sanctificatione indiget, per quarum unam fit propria materia sacramenti, per
aliam vero applicatur ad effectum. (IIIa q. 72 a. 3 ad 2)
Ad tertium dicendum quod materia corporalis non est capax gratiae quasi gratiae subiectum,
sed solum sicut gratiae instrumentum, ut supra dictum est. Et ad hoc materia sacramenti
consecratur, vel ab ipso Christo, vel ab episcopo, qui gerit in Ecclesia personam
Christi. (IIIa q. 72 a. 3 ad 3)
Articulus 4. Zijn de woorden : « Ik teken u met het teken van het kruis enz » voor het vormsel
wel een geschikte vorm?
Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan
slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website
helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!
Ad quartum sic proceditur. Videtur quod haec non sit conveniens forma huius sacramenti,
consigno te signo crucis, confirmo te chrismate salutis, in nomine patris et filii
et spiritus sancti, amen. Usus enim sacramentorum a Christo et ab apostolis derivatur.
Sed neque Christus hanc formam instituit, nec apostoli ea usi leguntur. Ergo haec
non est conveniens forma huius sacramenti. (IIIa q. 72 a. 4 arg. 1)
Praeterea, sicut sacramentum est idem apud omnes, ita et forma debet esse eadem, quia
quaelibet res habet unitatem, sicut et esse, a sua forma. Sed hac forma non omnes
utuntur, quidam enim dicunt, confirmo te chrismate sanctificationis. Ergo haec non
est conveniens forma huius sacramenti. (IIIa q. 72 a. 4 arg. 2)
Praeterea, sacramentum hoc debet conformari Baptismo sicut perfectio perfectibili,
ut supra dictum est. Sed in forma Baptismi non fit mentio de consignatione characteris;
nec etiam de cruce Christi, cum tamen per Baptismum homo Christo commoriatur, ut apostolus
dicit, Rom. VI; nec etiam fit mentio de effectu salutis, cum tamen Baptismus sit de
necessitate salutis. In forma etiam Baptismi ponitur unus actus tantum; et exprimitur
persona baptizantis, cum dicitur, ego te baptizo; cuius contrarium apparet in forma
praedicta. Non ergo est conveniens forma huius sacramenti. (IIIa q. 72 a. 4 arg. 3)
Sed contra est auctoritas Ecclesiae, quae hac forma communiter utitur. (IIIa q. 72 a. 4 s. c.)
Respondeo dicendum quod praedicta forma est conveniens huic sacramento. Sicut enim
forma rei naturalis dat ei speciem, ita forma sacramenti continere debet quidquid
pertinet ad speciem sacramenti. Sicut autem ex supra dictis patet, in hoc sacramento
datur spiritus sanctus ad robur spiritualis pugnae. Et ideo in hoc sacramento tria
sunt necessaria, quae continentur in forma praedicta. Quorum primum est causa conferens
plenitudinem roboris spiritualis, quae est sancta Trinitas. Quae exprimitur cum dicitur,
in nomine patris et cetera. Secundum est ipsum robur spirituale, quod homini confertur
per sacramentum materiae visibilis ad salutem. Quod quidem tangitur cum dicitur, confirmo
te chrismate salutis. Tertium est signum quod pugnatori datur, sicut et in pugna corporali,
sicut milites signis ducum insigniuntur. Et quantum ad hoc dicitur, consigno te signo
crucis, in quo scilicet rex noster triumphavit, ut dicitur Coloss. II. (IIIa q. 72 a. 4 co.)
Ad primum ergo dicendum quod, sicut supra dictum est, per ministerium apostolorum
quandoque dabatur effectus huius sacramenti, scilicet plenitudo spiritus sancti, quibusdam
visibilibus signis miraculose a Deo confectis, qui potest effectum sacramenti sine
sacramento conferre. Et tunc non erat necessaria nec materia nec forma huius sacramenti.
Quandoque autem tanquam ministri sacramentorum hoc sacramentum praebebant. Et tunc,
sicut materia, ita et forma ex mandato Christi utebantur. Multa enim servabant apostoli
in sacramentorum collatione quae in Scripturis communiter propositis non sunt tradita.
Unde Dionysius dicit, in fine Eccl. Hier., consummativas invocationes, idest verba
quibus perficiuntur sacramenta, non est iustum Scripturas interpretantibus, neque
mysticum earum, aut in ipsis operatas ex Deo virtutes, ex occulto ad commune adducere,
sed nostra sacra traditio sine pompa, idest occulte, edocet eas. Unde et apostolus
dicit, loquens de celebratione Eucharistiae, I Cor. XI, cetera cum venero disponam. (IIIa q. 72 a. 4 ad 1)
Ad secundum dicendum quod sanctitas est salutis causa. Et ideo in idem redit quod
dicitur chrismate salutis, et sanctificationis. (IIIa q. 72 a. 4 ad 2)
Ad tertium dicendum quod Baptismus est regeneratio in spiritualem vitam, qua homo
vivit in seipso. Et ideo non ponitur in forma Baptismi nisi ipse actus ad ipsum hominem
pertinens sanctificandum. Sed hoc sacramentum non solum ordinatur ad hoc quod homo
sanctificetur in seipso, sed exponitur cuidam pugnae exteriori. Et ideo non solum
fit mentio de interiori sanctificatione, cum dicitur, confirmo te chrismate salutis,
sed etiam consignatur homo exterius, quasi vexillo crucis, ad pugnam exteriorem spiritualem,
quod significatur cum dicitur, consigno te signo crucis. In ipso autem verbo baptizandi,
quod ablutionem significat, potest intelligi et materia, quae est aqua abluens, et
effectus salutis. Quae non intelliguntur in verbo confirmandi, et ideo oportuit haec
ponere. Dictum est autem supra quod hoc quod dicitur, ego, non est de necessitate
formae baptismalis, quia intelligitur in verbo primae personae. Apponitur tamen ad
exprimendam intentionem. Quod non est ita necessarium in confirmatione, quae non exhibetur
nisi ab excellenti ministro, ut infra dicetur. (IIIa q. 72 a. 4 ad 3)
Articulus 5. Prent het Sacrament van het vormsel de ziel een merkteken in?
Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan
slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website
helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!
Ad quintum sic proceditur. Videtur quod sacramentum confirmationis non imprimat characterem.
Character enim importat quoddam signum distinctivum. Sed per sacramentum confirmationis
non distinguitur homo ab infidelibus, hoc enim fit per Baptismum, nec etiam ab aliis
fidelibus, quia hoc sacramentum ordinatur ad pugnam spiritualem, quae omnibus fidelibus
indicitur. Non ergo in hoc sacramento imprimitur aliquis character. (IIIa q. 72 a. 5 arg. 1)
Praeterea, supra dictum est quod character est quaedam potentia spiritualis. Potentia
autem non est nisi activa vel passiva. Potentia autem activa in sacramentis confertur
per sacramentum ordinis, potentia autem passiva, sive receptiva, per sacramentum Baptismi.
Ergo per sacramentum confirmationis nullus character imprimitur. (IIIa q. 72 a. 5 arg. 2)
Praeterea, in circumcisione, quae est character corporalis, non imprimitur aliquis
spiritualis character. Sed in hoc sacramento imprimitur quidam character corporalis,
dum scilicet homo chrismate signatur signo crucis in fronte. Non ergo imprimitur in
hoc sacramento character spiritualis. (IIIa q. 72 a. 5 arg. 3)
Sed contra, in omni sacramento quod non iteratur, imprimitur character. Sed hoc sacramentum
non iteratur, dicit enim Gregorius, de homine qui a pontifice confirmatus fuerit denuo,
talis iteratio prohibenda est. Ergo in confirmatione imprimitur character. (IIIa q. 72 a. 5 s. c.)
Respondeo dicendum quod, sicut supra dictum est, character est quaedam spiritualis
potestas ad aliquas sacras actiones ordinata. Dictum est autem supra quod, sicut Baptismus
est quaedam spiritualis generatio in vitam Christianam, ita etiam confirmatio est
quoddam spirituale augmentum promovens hominem in spiritualem aetatem perfectam. Manifestum
est autem ex similitudine corporalis vitae quod alia est actio hominis statim nati,
et alia actio competit ei cum ad perfectam aetatem pervenerit. Et ideo per sacramentum
confirmationis datur homini potestas spiritualis ad quasdam actiones alias sacras,
praeter illas ad quas datur ei potestas in Baptismo. Nam in Baptismo accipit potestatem
ad ea agenda quae ad propriam pertinent salutem, prout secundum seipsum vivit, sed
in confirmatione accipit potestatem ad agendum ea quae pertinent ad pugnam spiritualem
contra hostes fidei. Sicut patet exemplo apostolorum, qui, antequam plenitudinem spiritus
sancti acciperent, erant in cenaculo perseverantes in oratione; postmodum autem egressi
non verebantur fidem publice fateri, etiam coram inimicis fidei Christianae. Et ideo
manifestum est quod in sacramento confirmationis imprimitur character. (IIIa q. 72 a. 5 co.)
Ad primum ergo dicendum quod pugna spiritualis contra hostes invisibiles omnibus competit.
Sed contra hostes visibiles, idest contra persecutores fidei pugnare, nomen Christi
confitendo, est confirmatorum, qui iam sunt perducti spiritualiter ad virilem aetatem,
secundum quod dicitur I Ioan. II, scribo vobis, iuvenes, quoniam fortes estis, et
verbum Dei in vobis manet, et vicistis malignum. Et ideo character confirmationis
est signum distinctivum, non infidelium a fidelibus, sed spiritualiter provectorum
ab his quibus dicitur, sicut modo geniti infantes. (IIIa q. 72 a. 5 ad 1)
Ad secundum dicendum quod omnia sacramenta sunt quaedam fidei protestationes. Sicut
igitur baptizatus accipit potestatem spiritualem ad protestandum fidem per susceptionem
aliorum sacramentorum; ita confirmatus accipit potestatem publice fidem Christi verbis
profitendi, quasi ex officio. (IIIa q. 72 a. 5 ad 2)
Ad tertium dicendum quod sacramenta veteris legis dicuntur iustitia carnis, ut patet
Heb. IX, quia scilicet interius nihil efficiebant. Et ideo in circumcisione imprimebatur
character solum in corpore, non autem in anima. Sed in confirmatione cum charactere
corporali imprimitur simul character spiritualis, eo quod est sacramentum novae legis. (IIIa q. 72 a. 5 ad 3)
Articulus 6. Veronderstelt het merkteken van het vormsel ook het merkteken van het doopsel?
Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan
slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website
helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!
Ad sextum sic proceditur. Videtur quod character confirmationis non praesupponat ex
necessitate characterem baptismalem. Sacramentum enim confirmationis ordinatur ad
confitendum publice fidem Christi. Sed multi etiam ante Baptismum sunt fidem Christi
publice confessi, sanguinem fundentes pro fide. Ergo character confirmationis non
praesupponit characterem baptismalem. (IIIa q. 72 a. 6 arg. 1)
Praeterea, de apostolis non legitur quod fuerint baptizati, praesertim cum dicatur,
Ioan. IV, quod ipse Christus non baptizabat, sed discipuli eius. Et tamen postea fuerunt
confirmati per adventum spiritus sancti. Ergo similiter alii possunt confirmari antequam
baptizentur. (IIIa q. 72 a. 6 arg. 2)
Praeterea, Act. X dicitur quod, adhuc loquente Petro, cecidit spiritus sanctus super
omnes qui audiebant verbum, et audiebant eos loquentes linguis, et postea iussit eos
baptizari. Ergo pari ratione possunt alii prius confirmari quam baptizentur. (IIIa q. 72 a. 6 arg. 3)
Sed contra est quod Rabanus dicit, de Institut. Cleric., novissime a summo sacerdote
per impositionem manus Paraclitus traditur baptizato, ut roboretur per spiritum sanctum
ad praedicandum. (IIIa q. 72 a. 6 s. c.)
Respondeo dicendum quod character confirmationis ex necessitate praesupponit characterem
baptismalem, ita scilicet quod, si aliquis non baptizatus confirmaretur, nihil reciperet,
sed oporteret ipsum iterato confirmari post Baptismum. Cuius ratio est quia sic se
habet confirmatio ad Baptismum sicut augmentum ad generationem, ut ex supra dictis
patet. Manifestum est autem quod nullus potest promoveri in aetatem perfectam nisi
primo fuerit natus. Et similiter, nisi aliquis primo fuerit baptizatus, non potest
sacramentum confirmationis accipere. (IIIa q. 72 a. 6 co.)
Ad primum ergo dicendum quod virtus divina non est alligata sacramentis. Unde potest
conferri homini spirituale robur ad confitendum publice fidem Christi absque sacramento
confirmationis, sicut etiam potest consequi remissionem peccatorum sine Baptismo.
Tamen, sicut nullus consequitur effectum Baptismi sine voto Baptismi, ita nullus consequitur
effectum confirmationis sine voto ipsius. Quod potest haberi etiam ante susceptionem
Baptismi. (IIIa q. 72 a. 6 ad 1)
Ad secundum dicendum quod, sicut Augustinus dicit, ex hoc quod dominus dicit, Ioan.
XIII, qui lotus est, non indiget nisi ut pedes lavet, intelligimus Petrum et alios
Christi discipulos fuisse baptizatos, sive Baptismo Ioannis, sicut nonnulli arbitrantur;
sive, quod magis credibile est, Baptismo Christi. Neque enim renuit ministerium baptizandi,
ut haberet servos per quos ceteros baptizaret. (IIIa q. 72 a. 6 ad 2)
Ad tertium dicendum quod audientes praedicationem Petri acceperunt effectum confirmationis
miraculose, non tamen sacramentum confirmationis. Dictum est autem quod effectus confirmationis
potest alicui conferri ante Baptismum, non autem sacramentum confirmationis. Sicut
enim effectus confirmationis, qui est robur spirituale, praesupponit effectum Baptismi,
qui est iustificatio, ita sacramentum confirmationis praesupponit sacramentum Baptismi. (IIIa q. 72 a. 6 ad 3)
Articulus 7. Wordt door het vormsel de heiligmakende genade geschonken?
Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan
slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website
helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!
Ad septimum sic proceditur. Videtur quod per hoc sacramentum gratia gratum faciens
non conferatur. Gratia enim gratum faciens ordinatur contra culpam. Sed hoc sacramentum,
sicut dictum est, non exhibetur nisi baptizatis, qui sunt a culpa mundati. Ergo per
hoc sacramentum gratia gratum faciens non confertur. (IIIa q. 72 a. 7 arg. 1)
Praeterea, peccatores maxime indigent gratia gratum faciente, per quam solam iustificari
possunt. Si ergo per hoc sacramentum gratia gratum faciens confertur, videtur quod
deberet dari hominibus in peccato existentibus. Quod tamen non est verum. (IIIa q. 72 a. 7 arg. 2)
Praeterea, gratia gratum faciens specie non differt, cum ad unum effectum ordinetur.
Sed duae formae eiusdem speciei non possunt esse in eodem subiecto. Cum ergo gratia
gratum faciens conferatur homini per Baptismum, videtur quod per sacramentum confirmationis,
quod non exhibetur nisi baptizato, gratia gratum faciens non conferatur. (IIIa q. 72 a. 7 arg. 3)
Sed contra est quod Melchiades Papa dicit, spiritus sanctus in fonte Baptismi plenitudinem
tribuit ad innocentiam, in confirmatione augmentum praestat ad gratiam. (IIIa q. 72 a. 7 s. c.)
Respondeo dicendum quod in hoc sacramento, sicut dictum est, datur baptizato spiritus
sanctus ad robur, sicut apostolis datus est in die Pentecostes, ut legitur Act. II;
et sicut dabatur baptizatis per impositionem manus apostolorum, ut dicitur Act. VIII.
Ostensum est autem in prima parte quod missio seu datio spiritus sancti non est nisi
cum gratia gratum faciente. Unde manifestum est quod gratia gratum faciens confertur
in hoc sacramento. (IIIa q. 72 a. 7 co.)
Ad primum ergo dicendum quod gratiae gratum facientis est remissio culpae, habet tamen
et alios effectus, quia sufficit ad hoc quod promoveat hominem per omnes gradus usque
in vitam aeternam. Unde et Paulo dictum est, II Cor. XII, sufficit tibi gratia mea,
et ipse de se dicit, I Cor. XV, gratia Dei sum id quod sum. Et ideo gratia gratum
faciens non solum datur ad remissionem culpae, sed etiam ad augmentum et firmitatem
iustitiae. Et sic confertur in hoc sacramento. (IIIa q. 72 a. 7 ad 1)
Ad secundum dicendum quod, sicut ex ipso nomine apparet, hoc sacramentum datur ad
confirmandum quod prius invenerit. Et ideo non debet dari his qui non habent gratiam.
Et propter hoc, sicut non datur non baptizatis, ita non debet dari adultis peccatoribus,
nisi per poenitentiam reparatis. Unde dicitur in Aurelianensi Concilio, ut ieiuni
ad confirmationem veniant, ut moneantur confessionem facere prius, ut mundi donum
spiritus sancti valeant accipere. Et tunc per hoc sacramentum perficitur poenitentiae
effectus, sicut et Baptismi, quia per gratiam collatam in hoc sacramento consequetur
poenitens pleniorem remissionem peccati. Et si aliquis adultus in peccato existens
cuius conscientiam non habet, vel si etiam non perfecte contritus accedat, per gratiam
collatam in hoc sacramento consequetur remissionem peccatorum. (IIIa q. 72 a. 7 ad 2)
Ad tertium dicendum quod, sicut dictum est, gratia sacramentalis addit super gratiam
gratum facientem communiter sumptam aliquid effectivum specialis effectus, ad quod
ordinatur sacramentum. Si ergo consideretur gratia in hoc sacramento collata quantum
ad id quod est commune, sic per hoc sacramentum non confertur aliqua alia gratia quam
per Baptismum, sed quae prius inerat, augetur. Si autem consideretur quantum ad illud
speciale quod superadditur, sic non est eiusdem speciei cum ipsa. (IIIa q. 72 a. 7 ad 3)
Articulus 8. Dient dit Sacrament aan alle mensen te worden gegeven?
Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan
slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website
helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!
Ad octavum sic proceditur. Videtur quod hoc sacramentum non sit omnibus exhibendum.
Hoc enim sacramentum ad quandam excellentiam datur, ut dictum est. Sed id quod ad
excellentiam pertinet, non competit omnibus. Ergo hoc sacramentum non debet omnibus
dari. (IIIa q. 72 a. 8 arg. 1)
Praeterea, per hoc sacramentum augetur aliquis spiritualiter in perfectam aetatem.
Sed perfecta aetas repugnat aetati puerili. Ergo ad minus pueris dari non debet. (IIIa q. 72 a. 8 arg. 2)
Praeterea, sicut Melchiades Papa dicit, post Baptismum confirmamur ad pugnam. Sed
pugnare non competit mulieribus, propter fragilitatem sexus. Ergo nec mulieribus hoc
sacramentum debet dari. (IIIa q. 72 a. 8 arg. 3)
Praeterea, Melchiades Papa dicit, quamvis continuo transituris sufficiant regenerationis
beneficia, victuris tamen confirmationis beneficia necessaria sunt. Confirmatio armat
et instruit ad agones mundi huius et praelia reservandos. Qui autem post Baptismum
cum acquisita innocentia immaculatus pervenerit ad mortem, confirmatur morte, quia
iam non potest peccare post mortem. Ergo statim morituris non debet hoc sacramentum
conferri. Et sic non debet omnibus dari. (IIIa q. 72 a. 8 arg. 4)
Sed contra est quod dicitur Act. II, quod spiritus sanctus veniens replevit totam
domum, per quam significatur Ecclesia, et postea subditur quod repleti sunt omnes
spiritu sancto. Sed ad illam plenitudinem consequendam hoc sacramentum datur. Ergo
est omnibus qui sunt in Ecclesia exhibendum. (IIIa q. 72 a. 8 s. c.)
Respondeo dicendum quod, sicut dictum est, per hoc sacramentum promovetur homo spiritualiter
in aetatem perfectam. Hoc autem est de intentione naturae, ut omnis qui corporaliter
nascitur, ad perfectam aetatem perveniat, sed hoc quandoque impeditur propter corruptibilitatem
corporis, quod morte praevenitur. Multo autem magis de intentione Dei est omnia ad
perfectionem perducere, ex cuius imitatione hoc natura participat, unde et Deut. XXXII
dicitur, Dei perfecta sunt opera. Anima autem, ad quam pertinet spiritualis nativitas
et spiritualis aetatis perfectio, immortalis est, et potest, sicut tempore senectutis
spiritualem nativitatem consequi, ita tempore iuventutis et pueritiae consequi perfectam
aetatem; quia huiusmodi corporales aetates animae non praeiudicant. Et ideo hoc sacramentum
debet omnibus exhiberi. (IIIa q. 72 a. 8 co.)
Ad primum ergo dicendum quod hoc sacramentum datur ad quandam excellentiam, non quidem
unius hominis ad alium, sicut sacramentum ordinis, sed hominis ad seipsum, sicut idem,
perfectus vir existens, habet excellentiam ad se puerum. (IIIa q. 72 a. 8 ad 1)
Ad secundum dicendum quod, sicut dictum est, corporalis aetas non praeiudicat animae.
Unde etiam in puerili aetate homo potest consequi perfectionem spiritualis aetatis,
de qua dicitur Sap. IV, senectus venerabilis est non diuturna, neque numero annorum
computata. Et inde est quod multi in puerili aetate, propter robur spiritus sancti
perceptum, usque ad sanguinem fortiter certaverunt pro Christo. (IIIa q. 72 a. 8 ad 2)
Ad tertium dicendum quod, sicut Chrysostomus dicit, in homilia de Machabaeis, in mundanis
agonibus aetatis et formae generisque dignitas requiritur, et ideo servis ac mulieribus,
senibus ac pueris, ad eos aditus denegatur. In caelestibus autem omni personae et
aetati et sexui indiscreta facultate stadium patet. Et in homilia de militia spirituali
dicit, apud Deum femineus etiam militat sexus, multae namque feminae animo virili
spiritualem militiam gesserunt. Quaedam enim interioris hominis virtute viros aequaverunt
in agonibus martyrum, quaedam etiam fortiores viris exstiterunt. Et ideo mulieribus
hoc sacramentum conferendum est. (IIIa q. 72 a. 8 ad 3)
Ad quartum dicendum quod, sicut dictum est, anima, ad quam pertinet spiritualis aetas,
immortalis est. Et ideo morituris hoc sacramentum dandum est, ut in resurrectione
perfecti appareant, secundum illud Ephes. IV, donec occurramus in virum perfectum,
in mensuram aetatis plenitudinis Christi. Et ideo Hugo de sancto Victore dicit, omnino
periculosum esset, si ab hac vita sine confirmatione migrare contingeret, non quia
damnaretur, nisi forte per contemptum; sed quia detrimentum perfectionis pateretur.
Unde etiam pueri confirmati decedentes maiorem gloriam consequuntur, sicut et hic
maiorem obtinent gratiam. Auctoritas autem illa intelligitur quantum ad hoc, quod
morituris non est necessarium hoc sacramentum propter periculum pugnae praesentis. (IIIa q. 72 a. 8 ad 4)
Articulus 9. Moet dit Sacrament op het voorhoofd van de mens worden toegediend?
Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan
slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website
helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!
Ad nonum sic proceditur. Videtur quod hoc sacramentum non sit conferendum homini in
fronte. Hoc enim sacramentum est perfectivum Baptismi, ut supra dictum est. Sed sacramentum
Baptismi confertur homini in toto corpore. Ergo hoc sacramentum non debet conferri
solum in fronte. (IIIa q. 72 a. 9 arg. 1)
Praeterea, hoc sacramentum datur ad robur spirituale, ut supra dictum est. Sed spirituale
robur maxime consistit in corde. Ergo hoc sacramentum magis debet conferri supra cor
quam in fronte. (IIIa q. 72 a. 9 arg. 2)
Praeterea, hoc sacramentum datur homini ad hoc quod libere fidem Christi confiteatur.
Sed ore fit confessio ad salutem, ut dicitur Rom. X. Ergo hoc sacramentum magis debet
conferri circa os quam in fronte. (IIIa q. 72 a. 9 arg. 3)
Sed contra est quod Rabanus dicit, in libro de Institut. Cleric., signatur baptizatus
chrismate in summitate capitis per sacerdotem, per pontificem vero in fronte. (IIIa q. 72 a. 9 s. c.)
Respondeo dicendum quod, sicut supra dictum est, in hoc sacramento homo accipit spiritum
sanctum ad robur spiritualis pugnae, ut fortiter etiam inter adversarios fidei fidem
Christi confiteatur. Unde convenienter signatur chrismate signo crucis in fronte,
propter duo. Primo quidem, quia insignitur signo crucis sicut miles signo ducis, quod
quidem debet esse evidens et manifestum. Inter omnia autem loca corporis humani maxime
manifestus est frons, qui quasi nunquam obtegitur. Et ideo linitur confirmatus chrismate
in fronte, ut in manifesto demonstraret se esse Christianum, sicut et apostoli post
receptum spiritum sanctum se manifestaverunt, qui prius in cenaculo latebant. Secundo,
quia aliquis impeditur a libera confessione nominis Christi propter duo, scilicet
propter timorem, et propter verecundiam. Utriusque autem horum signum maxime manifestatur
in fronte, propter propinquitatem imaginationis, et propter hoc quod spiritus a corde
directe ad frontem ascendunt, unde verecundati erubescunt, timentes autem pallescunt,
ut dicitur in IV Ethic. Et ideo in fronte signatur chrismate, ut neque propter timorem
neque propter erubescentiam nomen Christi confiteri praetermittat. (IIIa q. 72 a. 9 co.)
Ad primum ergo dicendum quod per Baptismum regeneramur ad vitam spiritualem, quae
ad totum hominem pertinet. Sed in confirmatione roboramur ad pugnam, cuius signum
ferendum est in fronte, quasi in evidenti loco. (IIIa q. 72 a. 9 ad 1)
Ad secundum dicendum quod principium fortitudinis est in corde, sed signum apparet
in fronte, unde dicitur Ezech. III, ecce, dedi frontem tuam duriorem frontibus eorum.
Et ideo sacramentum Eucharistiae, quo homo in seipso confirmatur, pertinet ad cor,
secundum illud Psalmi, panis cor hominis confirmet. Sed sacramentum confirmationis
requiritur in signum fortitudinis ad alios. Et ideo exhibetur in fronte. (IIIa q. 72 a. 9 ad 2)
Ad tertium dicendum quod hoc sacramentum datur ad libere confitendum, non autem ad
confitendum simpliciter, quia hoc fit etiam in Baptismo. Et ideo non debet dari in
ore, sed in fronte, ubi apparent signa passionum quibus libera confessio impeditur. (IIIa q. 72 a. 9 ad 3)
Articulus 10. Moet degene die gevormd wordt door iemand worden vastgehouden?
Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan
slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website
helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!
Ad decimum sic proceditur. Videtur quod ille qui confirmatur non debet ab alio teneri
ad confirmationem. Hoc enim sacramentum non solum pueris, sed etiam adultis exhibetur.
Adulti autem per seipsos stare possunt. Ergo ridiculum est quod ab alio teneantur. (IIIa q. 72 a. 10 arg. 1)
Praeterea, ille qui iam est de Ecclesia, liberum habet accessum ad Ecclesiae principem,
qui est episcopus. Sed hoc sacramentum, sicut dictum est, non exhibetur nisi baptizato,
qui iam est membrum Ecclesiae. Ergo videtur quod non debeat per alium exhiberi episcopo
ad hoc sacramentum recipiendum. (IIIa q. 72 a. 10 arg. 2)
Praeterea, hoc sacramentum datur ad robur spirituale. Quod magis viget in viris quam
in mulieribus, secundum illud Prov. ult., mulierem fortem quis inveniet? Ergo ad minus
mulier non debet tenere virum ad confirmationem. (IIIa q. 72 a. 10 arg. 3)
Sed contra est quod Innocentius Papa dicit, et habetur in decretis, XXX, qu. IV, si
quis ex coniugio filium aut filiam alterius de sacro fonte susceperit, aut ad chrisma
tenuerit, et cetera. Ergo, sicut requiritur quod aliquis baptizatum de sacro fonte
levet, ita debet aliquis teneri ad sacramentum confirmationis accipiendum. (IIIa q. 72 a. 10 s. c.)
Respondeo dicendum quod, sicut dictum est, hoc sacramentum exhibetur homini ad robur
pugnae spiritualis. Sicut autem aliquis de novo natus indiget instructore in his quae
pertinent ad conversationem vitae, secundum illud Heb. XII, patres quidem carnis nostrae
habuimus eruditores, et obtemperabamus eis; ita illi qui assumuntur ad pugnam, indigent
eruditoribus a quibus instruantur de his quae pertinent ad modum certaminis; et ideo
in bellis materialibus constituuntur duces et centuriones, per quos alii gubernentur.
Et propter hoc etiam ille qui accipit hoc sacramentum, ab alio tenetur, quasi per
alium in pugna erudiendus. Similiter etiam, quia per hoc sacramentum confertur homini
perfectio spiritualis aetatis, sicut dictum est; ideo ille qui ad hoc sacramentum
accedit, sustentatur, quasi adhuc spiritualiter imbecillis et puer. (IIIa q. 72 a. 10 co.)
Ad primum ergo dicendum quod, licet ille qui confirmatur sit adultus corporaliter,
nondum tamen est adultus spiritualiter. (IIIa q. 72 a. 10 ad 1)
Ad secundum dicendum quod, licet baptizatus sit effectus membrum Ecclesiae, nondum
tamen est adscriptus militiae Christianae. Et ideo episcopo, tanquam duci exercitus,
per alium exhibetur iam militiae Christianae adscriptum. Non enim debet alium ad confirmationem
tenere qui nondum est confirmatus. (IIIa q. 72 a. 10 ad 2)
Ad tertium dicendum quod, sicut dicitur Coloss. III, in Christo Iesu non est masculus
neque femina. Et ideo non differt utrum masculus vel femina teneat aliquem in confirmatione. (IIIa q. 72 a. 10 ad 3)
Articulus 11. Mag alleen een bisschop het Sacrament van het vormsel toedienen?
Dit artikel is beschikbaar in Nederlandse vertaling, maar die kan
slechts gepubliceerd worden na correctie van de tekstherkenning van de ingescande PDF. Wil je deze website
helpen vervolledigen, neem dan contact op met info@gelovenleren.net!
Ad undecimum sic proceditur. Videtur quod non solus episcopus hoc sacramentum conferre
possit. Gregorius enim, scribens Ianuario episcopo, dicit, pervenit ad nos quosdam
scandalizatos fuisse quod presbyteros chrismate tangere eos qui baptizati sunt, prohibuimus.
Et nos quidem secundum veterem usum nostrae Ecclesiae fecimus, sed si omnino hac de
re aliqui contristantur, ubi episcopi desunt, ut presbyteri etiam in frontibus baptizatos
chrismate tangere debeant, concedimus. Sed illud quod pertinet ad necessitatem sacramentorum,
non est propter vitandum scandalum immutandum. Ergo videtur quod non sit de necessitate
huius sacramenti quod ab episcopo conferatur. (IIIa q. 72 a. 11 arg. 1)
Praeterea, sacramentum Baptismi videtur esse maioris efficaciae quam sacramentum confirmationis,
quia per Baptismum fit plena remissio peccatorum et quantum ad culpam et quantum ad
poenam, quod non fit in hoc sacramento. Sed simplex sacerdos ex suo officio potest
tradere sacramentum Baptismi, et in necessitate quilibet, etiam non ordinatus, potest
baptizare. Ergo non est de necessitate huius sacramenti quod ab episcopo conferatur. (IIIa q. 72 a. 11 arg. 2)
Praeterea, summitas capitis, ubi secundum medicos est locus rationis (scilicet particularis,
quae dicitur virtus cogitativa), est nobilior fronte, ubi est locus imaginativae virtutis.
Sed simplex sacerdos potest baptizatos chrismate ungere in vertice. Ergo multo magis
potest eos chrismate signare in fronte, quod pertinet ad hoc sacramentum. (IIIa q. 72 a. 11 arg. 3)
Sed contra est quod Eusebius Papa dicit, manus impositionis sacramentum magna veneratione
tenendum est, quod ab aliis perfici non potest nisi a summis sacerdotibus. Nec tempore
apostolorum ab aliis quam ab ipsis apostolis legitur aut scitur peractum esse, nec
ab aliis quam qui eorum locum tenent, unquam perfici potest, aut fieri debet. Nam
si aliter praesumptum fuerit, irritum habeatur et vacuum, nec inter ecclesiastica
unquam reputabitur sacramenta. Est igitur de necessitate huius sacramenti, quod dicitur
sacramentum manus impositionis, quod ab episcopo tradatur. (IIIa q. 72 a. 11 s. c.)
Respondeo dicendum quod in quolibet opere ultima consummatio supremae arti aut virtuti
reservatur, sicut praeparatio materiae pertinet ad inferiores artifices, superior
autem dat formam, supremus autem est ad quem pertinet usus, qui est finis artificiatorum;
et epistola quae a notario scribitur, a domino signatur. Fideles autem Christi sunt
quoddam divinum opus, secundum illud I Cor. III, Dei aedificatio estis, sunt etiam
quasi quaedam epistola spiritu Dei scripta, sicut dicitur II Cor. III. Hoc autem confirmationis
sacramentum est quasi ultima consummatio sacramenti Baptismi, ita scilicet quod per
Baptismum aedificatur homo in domum spiritualem, et conscribitur quasi quaedam spiritualis
epistola; sed per sacramentum confirmationis, quasi domus aedificata, dedicatur in
templum spiritus sancti; et quasi epistola conscripta, signatur signo crucis. Et ideo
collatio huius sacramenti episcopis reservatur, qui obtinent summam potestatem in
Ecclesia, sicut in primitiva Ecclesia per impositionem manus apostolorum, quorum vicem
gerunt episcopi, plenitudo spiritus sancti dabatur, ut habetur Act. VIII. Unde Urbanus
Papa dicit, omnes fideles per manus impositionem episcoporum spiritum sanctum post
Baptismum accipere debent, ut pleni Christiani inveniantur. (IIIa q. 72 a. 11 co.)
Ad primum ergo dicendum quod Papa in Ecclesia habet plenitudinem potestatis, ex qua
potest quaedam quae sunt superiorum ordinum, committere inferioribus quibusdam, sicut
presbyteris concedit conferre minores ordines, quod pertinet ad potestatem episcopalem.
Et ex hac plenitudine potestatis concessit beatus Gregorius Papa quod simplices sacerdotes
conferrent hoc sacramentum, quandiu scandalum tolleretur. (IIIa q. 72 a. 11 ad 1)
Ad secundum dicendum quod sacramentum Baptismi est efficacius quam hoc sacramentum
quantum ad remotionem mali, eo quod est spiritualis generatio, quae est mutatio de
non esse in esse. Hoc autem sacramentum est efficacius ad proficiendum in bono, quia
est quoddam spirituale augmentum de esse imperfecto ad esse perfectum. Et ideo hoc
sacramentum digniori ministro committitur. (IIIa q. 72 a. 11 ad 2)
Ad tertium dicendum quod, sicut Rabanus dicit, in libro de Institut. Cleric., signatur
baptizatus chrismate in summitate capitis per sacerdotem, per pontificem vero in fronte,
ut priori unctione significetur super ipsum spiritus sancti descensio ad habitationem
Deo consecrandam, in secunda quoque ut eiusdem spiritus sancti septiformis gratia,
cum omni plenitudine sanctitatis et scientiae et virtutis, venire in hominem declaretur.
Non ergo propter digniorem partem, sed propter potiorem effectum, haec unctio episcopis
reservatur. (IIIa q. 72 a. 11 ad 3)